Duhok’ta Kürdistan Amerikan Üniversitesi tarafından düzenlenen “Ortadoğu Barış ve Güvenlik Forumu”nda konuşan Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, Türkiye’de çözüm sürecinin sona ermesinin Kürdistan Bölgesi ve bölgenin istikrar ve güvenliğini etkilediğini, “Kürt sorunu Irak, İran, Türkiye ve Suriye’nin kendi iç meselesidir. Bu ülkeler kendi sınırları içerisinde sorunun çözümünü önemle ele almalıdır. Bu ülkelerde Kürtler ayrıştırılmamalı, aksine yer verilmelidir” dedi.
Konuşmasının başında Duhok Kürdistan Amerikan Üniversitesi’ne teşekkür eden Barzani, forumda tartışılan konuların Erbil ve Bağdat’ta tartışılmasını ümit ettiğini söyledi. Bugünün, yani 16 Kasım’ın “Uluslararası Hoşgörü Günü” olduğunu hatırlatan Barzani, “Umarım bu vesile ile hep birlikte ortak çalışarak bölgede ve tüm dünyada hoşgörü kültürü, birlikte yaşam, bir birini kabul etme kültürünü daha da derinleştirir, bu sayede tüm insanlık barış ve huzura kavuşur” ifadelerini kullandı.
Barzani, şöyle devam etti:
“Nasıl barışı tesis etmeli ve nasıl kazanan olmalıyız? Kısaca tanımlarsak eğer, barış, savaş ve ölümlerin olmamasıdır. Terör ve şiddetin olmayışıdır. Yani huzur ve birlikte yaşamın sağlanmasıdır. Fakat güvenlik daha geniş bir tanıma sahiptir. Güvenlik hayatın tüm yönlerini kapsıyor. Ekonomik güvenlik, toplumsal güvenlik, gıda, su, enerji güvenliği ve yaşam güvenliği gibi konular da ülkeler arasında karşılıklı anlayış ve işbirliği konuları olabilir.
Örneğin su ve enerji konuları Irak, İran, Türkiye ve Suriye ve İran arasında ortak bir konudur. Burada bahsetmek istediğim genel anlamıyla güvenlik konusudur. Savaş olmasa dahi bazı konular insanları endişeye sürükleyebilir. Savaştan kurtulan her ülke üç aşamadan geçiyor; birincisi savaşın sonlandırılması ve barışın korunması,ikincisi tarafların bir birine karşı iyi niyetlerini gösterdiği güven,üçüncüsü savaş nedenlerinin ortadan kaldırlması ve savaş dönemine geri dönmemektir.”
“Barışın tesis edilmesi ile hep birlikte kazanan oluyoruz” Irak şu an savaş sonrası barışın tesis edilmesi aşamasında bulunduğunu anlatan Neçirvan Barzani, ilk olarak barışın korunması için çalışılması ve istikrarsızlığın nedenlerinin ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi. Barzani, Irak’ta IŞİD halifeliğinin fiilen ortadan kalktığını ancak terör tehdidinin devam ettiğini kaydeden Barzani, “Ancak güvenliğin sağlanması için hala omuzumuzda büyük bir sorumluluk ve önümüzde uzun bir yol var. Özelikle de IŞİD’in ortaya çıkmasını sağlayan nedenlerin ortadan kaldırılması konusunda. Bu süreçte uluslararası dostların desteği ve yardımı ile IŞİD’e karşı askeri açıdan zafer kazandık. İçeride Peşmerge ve Irak güvenlik güçlerinin bölgedeki komşu ülkelerin ve uluslararası koalisyonun desteği ile zafer kazandık. Bu zafer bize bir mesaj veriyor; güvenliğin garanti altına alınması ortak çalışma ve işbirliğine ihtiyaç duyuyor, barışın tesis edilmesinde de hep birlikte kazanan oluyoruz” dedi. Suriye’de başlangıçta yaşanan gösterilerin başlangıçta dikkate alınmadığını, ardından iç savaşa dönüştüğünü ve direk Irak’ı etkisi altına aldığını, böylece
IŞİD’in Irak’a da sızdığını belirten Barzani, Irak’ın batısındaki hizmet yoksunluğunun da bunda önemli bir etken olduğunu söyledi. IŞİD’in halk ile hükumet arasındaki mesafeyi ve halkın rahatsızlığını kullanarak Irak topraklarının büyük bir bölümünü işgal ettiğini ifade eden Barzani, bunun giderek bölgeyi ve tüm dünyayı da etkilediğine dikkat çekti.
“Çözüm Süreci’nin sona ermesi Kürdistan Bölgesi ve bölgenin güvenliğini etkiliyor” Suriye’deki istikrarsızlığın Türkiye’yi direk etkilediğini anlatan Barzani, şöyle devam etti:
“Türkiye’de istikrarsızlık ve Çözüm Süreci’nin sona ermesi Kürdistan Bölgesi ve bölgenin güvenliğini etkiliyor. Ortadoğu’nun bir bir bütün olarak güvenliği ile ilgili Yemen, Lübnan, Suriye, Sudan, Cezayir, Tunus ve Libya’ya bakacak olursak açıkça karşımıza iki gerçek çıkıyor. Birincisi; tehditler dışarıdan gelmediler, dışarıdan kaynaklanmıyor. İkincisi; bu ülkenin güvenliğini tehdit eden başka bir ülke değil aksine o ülkelerin kendi içerisindeki bir bileşen veya toplulukla yaşadığı sorundan kaynaklanıyor dedi.Sözlerine Irak’ı IŞİD savaşının ardından iki sürecin beklediğini ifade eden Barzani, bunların güven tesisi ve kalkınma süreçleri olduğunu söyleyerek devam etti.
Kürt, Sünni ve Şiilerin siyasi coğrafyaya sahip olduğunu, diğer bileşenlerle birlikte hakları ve rollerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini belirten Barzani, “Örneğin anayasada 140’ın Madde olarak belirlenen bölgelerde ortak idare, IŞİD ve diğer terörist grupların yeniden ortaya çıkmasını önlemek için Irak ile Kürdistan Bölgesi arasında bir zarurettir. Bu da karşılıklı güvenle olur” dedi.
Bu konuda Kürdistan Bölgesi olarak inisiyatif almaya hazır olduklarını ifade eden Barzani, sonraki sürecin bu bölgelerde yaşayan halkın evlerine geri dönmesi, güvenliklerinin sağlanması olduğunu, bunun da Irak merkezi hükumetinin görevi olduğunu kaydetti.
