#EricssonList: Ericsson IŞİD militanlarına on milyonlarca dolar ödedi
Ericsson’dan sızan iç soruşturma raporu, İsveçli telekom devinin Musul’da çalışmak için IŞİD’den izin istediğini ve terör örgütünün kontrolündeki topraklardan geçmek için ödeme yaptığını ortaya koydu.
Ericsson’dan sızan bir iç soruşturma raporu, şirketin Irak’taki faaliyetlerini sürdürmek için Irak yetkilileri, şirket yöneticileri ve muhtemelen IŞİD’li teröristlere on milyonlarca dolarlık şüpheli ödeme yaptığını ortaya koydu.
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’na (ICIJ) sızdırılan raporda, Ericsson, IŞİD Musul’u ele geçirdikten sonra Irak’ın kuzeyinde yer alan bu şehirde iş yapmak için bu terör örgütünden izin istedi. Diğer yandan ekipmanlarını taşeronlar aracılığıyla IŞİD’in o dönemde kontrolündeki topraklardan da geçen “Speedway” adlı bir rota üzerinden kaçak bir şekilde taşımak için para ödedi.
Raporda, her bir nakliyenin çıkış-varış noktaları ve kapsadığı zaman göz önüne alındığında, ekipman sevkiyatında IŞİD de dahil olmak üzere yerel milisler tarafından kontrol edilen bölgelerden geçildiği ve proje alanlarının IŞİD kontrolündeki bölgelerde bulunduğu bilgisi yer aldı.
‘RÜŞVET FONU OLUŞTURULDU’
İç soruşturma bulguları, Ericsson’un “Irak Savunma Bakanlığı yetkililerinin seyahat masraflarını karşıladığına, aracılar üzerinden şirket yöneticilerine rüşvet verdiğine ve kayıt altına alınmamış paradan oluşan bir rüşvet fonu kullandığına” da işaret ediyor.
Ericsson müfettişleri tarafından hazırlanan rapor, 2011-2019 arasındaki bulguları değerlendiriyor. Kamuoyuna açıklanmayan iç rapor, Ericsson’un dünyada yolsuzluğun en çok rastlandığı ülkelerinden birinde çalışırken, çok yaygın bir şekilde rüşvet ve yolsuzluğa başvurduğunu, buna karşın şirket gözetiminin milyonlarca dolarlık ödemeyi açıklayamayacak kadar zayıf olduğunu belgeliyor. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün verilerine göre Irak, 189 ülkenin yer aldığı küresel Yolsuzluk Algı Endeksi’nde oldukça gerilerde, 168’inci sırada yer alıyor.
Rapora göre Ericsson’un Irak’taki faaliyetleri, siyasi bağlantıları olan kişiler ve iyi bir şekilde denetlenmeyen aracı taşeronlar üzerinden yürüyordu. Bu iş modeline sahte sözleşmeler, şişirilmiş faturalar, üzerinde tahrifat yapılan mali tablolar, belirsiz iş tanımlarına sahip olan danışmanlara yapılan ödemelerin damga vurduğu ortaya çıktı.
‘FAALİYETLER DURDURULSUN ÖNERİSİNE RET’
Şirket, farklı ülkelerde adının karıştığı rüşvet iddialarının araştırılması için ABD makamlarıyla işbirliğini kabul etmişti. Irak’ta karıştığı yolsuzluklarının çoğu ise bu işbirliğini kabul ettiği 2013 yılından sonra gerçekleşti. Irak’taki vakaların yer almadığı ABD soruşturması, 2019’da sonuçlandı. Ericsson, ABD Adalet Bakanlığı ve Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) toplamda 1 milyar dolar “ceza” ödemeyi kabul etti, ayrıca 2000’den 2016’ya kadar Cibuti, Çin, Vietnam, Endonezya ve Kuveyt’te rüşvet ve diğer suistimallere karıştığını da itiraf etti.
Sızdırılan iç rapora göre ise IŞİD, 2014’te kasabaları ele geçirip evleri yağmalayıp rehineleri öldürürken iki şirket çalışanı Musul ve Irak’ın başka yerlerinde şirketin faaliyetlerini durdurmasını önerdi. Kıdemli bölge yöneticileri bu teklifi reddetti. Raporda yöneticilerin “Buradan ayrılmak işimizi mahveder” dediği aktarıldı.
Bir aydan kısa bir süre sonra Ericsson, Musul’da çalışmaya devam etmek için bölgesel ortağı Asiacell Communications’tan “yerel otorite IŞİD”ten izin almasını istedi. Rapora göre bu durum, Ericsson’un taşeron firmalarından birinde çalışan bir ekip şefinin silahlı IŞİD savaşçılarınca kaçırılmasına yol açtı. Asiacell, konuyla ilgili ICIJ tarafından tekrarlanan yorum taleplerine yanıt vermedi.
Ericsson’un müfettişleri, herhangi bir Ericsson çalışanını “doğrudan ilgili” olarak belirleyemeseler de şirketin ‘terörizmi taşeronları’ aracılığıyla finanse etme olasılığını göz ardı edemeyeceklerini belirtti.
İHLALLER: RÜŞVET, DOLANDIRICILIK, KAPA PARA AKLAMA
İç soruşturma raporunda, en az 10 çalışan ve eski çalışanın Ericsson’un etik kurallarını ihlal ettiği ileri sürüldü. Raporda tespit edilen “ihlaller” arasında rüşvet, dolandırıcılık, kara para aklama ve soruşturmanın engellenmesi yer aldı.
Rapora göre Ericsson, müşterilerine sanat eserleri ve giysilerin yanı sıra iPad, saat, Montblanc kalemler gibi hediyeler verirken 10 Irak Savunma Bakanlığı yetkilisi için de İspanya ve İsveç’e geziler düzenledi.
Ericsson, son basın açıklamasında, yürütülen soruşturma sonucunda birkaç çalışanın şirketten ayrıldığını açıkladı. Ancak görevi kötüye kullanmaya adı karışan diğer çalışanlar Ericsson’da kalmaya devam ederken bunlardan en az biri de terfi etti.
Rapora göre müfettişler, Ericsson’un Korek Telecom ile olan ilişkilerini yöneten müşteri temsilcisi (Key Account Manager-KAM) Elie Mubarak’ın “yolsuzluk ve mali usulsüzlükler” yaptığını tespit etti. Ericsson’un Irak’taki en büyük müşterisi olan cep telefonu operatörü Korek, Irak’ın yarı özerk Kürt bölgesinin eski başkanının yeğeni olan Şirvan Barzani tarafından kontrol ediliyordu.
