Başkale Esenyamaç Köyü’nde o gün ne oldu?

Havaya ateş açan ve bağıran askerler, çığlık atan kadınlar, zorla bir araca bindirilen bir adam… Önceki gün Van Başkale’den düşen görüntüler 90’lı yılları anımsattı. Jandarma’’nın Esenyamaç köyünde “örgüt üyeliği”, “kasten adam öldürme” gibi beş ayrı suçlamayla Mehmet Emin Atlı’yı gözaltına almaya çalışırken yaşanan olaylarla ilgili açıklama yapan Van Valiliği, köylülerin Jandarma’ya taş attığını iddia etti. Ne olduğunu yerinde görmek için Serbestiyet muhabiri Ruşen Takva, Van’ın Başkale ilçesine bağlı İran sınırına sıfır noktadaki Esenyamaç Köyü’ne gitti. Atlı’nın akrabaları örgüt üyeliği iddialarını reddediyor, Atlı’nın bir kan davası için arandığını söylüyor. Köy sakini olan Melek Atlı. “Kapıya geldiklerinde hoş geldiniz dedik cevap vermediler. Kaynanam için ‘Şehit karısıdır’ dedim “sus konuşma gerekirse silah dayarım kafasına” dediler. Çekim yapmak istedim bağırıp engel oldular. Çekim yaptığımda itip geri ittiler. Sonra kadınlara ve çocuklara tokat atmaya başladılar.”

Herkesin sosyal medyada izlediği o görüntülerin ardından olayın yaşandığı Başkale ilçesine bağlı Esenyamaç köyüne gittik. Burası İran sınırına sıfır noktada, kaçakçılık rotaları üstünde, internetin bir çanak antenle sağlandığı bir köy.

Çoğu aynı aileye mensup köylüler gazeteci olduğumuzu anlar anlamaz etrafımıza toplandı ve hep bir ağızdan şikayet etmeye başladı.

“Konuşmayın, Kafanıza Silah Dayarım”

Köylüler, gözaltı için gelen askerlerin dakikalarca havaya ateş açtıktan sonra köydeki kadınları darp edip, çocukları ittiğini söylüyor.

89

Köy sakini olan Melek Atlı o gün yaşananları şöyle anlattı:

Melek Atlı

‘Kapıya geldiklerinde hoş geldiniz dedik cevap vermediler ve “konuşmayın kadınlar” dediler. Kaynanam için ‘Şehit karısıdır’ dedim sus konuşma gerekirse silah dayarım kafasına dediler. Çekim yapmak istedim bağırıp engel oldular. Çekim yaptığımda itip geri ittiler. Sonra kadınlara ve çocuklara tokat atmaya başladılar.”

Köylülerin çektiği o güne ait görüntüler

Kayser Atlı ise, “Evin etrafında bir süre nöbet tuttular. Ne oluyor diye yanlarına gittiğimde silahı kafana vururum deyip uzaklaştırmak istediler. Türkiye’de darp edilme Kürtlere dönük mü? TEM buraya gelene kadar askerin insanları darp ettiği söylentilerine inanmıyordum” diyor.

Kayser Atlı

Arama kararını görmek isteyen aile üyelerine askerler “arama iznimizi göstermek zorunda değiliz” diye karşılık vermiş.

Yaşananları Kayser Atlı ise şöyle anlatıyor:

“‘Küfrettiler hakaret ettiler. Arama izninin görmek istedim göstermek zorunda değiliz dediler. Annemi diğer kadınları darp ettiler. Bir de taşlamışlar diyorlar. O kadar darp ettiler tabi ki insanlar tepki gösterecek. Hakaret ve saldırılarından sonra tepkiler başladı. Videolarda da görünüyor. O başçavuş görevinden düşürülmeden peşini bırakmayacağız.”

Van Valiliği ise sabah saatlerinde yaptığı açıklamada, gözaltına alınan Mehmet Emin Atlı adlı köylünün, ‘kasten adam öldürme, PKK/KCK terör örgütü mensubu olma, örgüte bilerek ve isteyerek  yardım etme, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma ve  iş-çalışma hürriyetini ihlal suçu’ olmak üzere  toplam 5 ayrı suçtan hakkında yakalama kararı olduğunu açıkladı.

Ardından mahkemeye sevkedilen Atlı tutuklanarak cezaevine gönderildi.

Tutuklama nedenini öğrenmek için aradığımız Atlı’nın avukatının telefonuna ulaşamadık.

Mehmet Emin Atlı’nın kızı Kayser Atlı bu suçlamaları da kabul etmiyor:

“Babam şu an cezaevine götürüldü. Bizim kan davamız var. Babam bu suçlamadan dolayı aranıyordu. Sayın Vali de neye dayanarak bu suçlamaları yapıyor. Adliyede miydi? Resmen ırkçı bir dünyada yaşıyoruz.”

Öte yandan İnsan Hakları Derneği ( İHD) Van şubesi ile Van Barosu İnsan Hakları Komisyonu üyeleri mahalleyi ziyaret etti. Mahalle sakinleri ile konuşan heyet, gözaltı sürecinde yaşananlara  ilişkin tespitlerde bulundu. Heyet, önümüzdeki günlerde yaşananlara  ilişkin geniş kapsamlı bir rapor hazırlayacak.