Pakistan – Afganistan sınırında neden çatışma çıktı, son durum ne?

Afganistan’daki Taliban hükümeti, birçok dağlık bölgede Pakistan birliklerine saldırdıklarını açıkladı.
Bir Taliban sözcüsü, “misilleme eylemi” olarak adlandırdığı olayda 58 Pakistan askeri personelinin öldürüldüğünü söyledi. Pakistan’ın Perşembe günü Afgan hava sahasını ihlal ettiğini ve bir pazar yerini bombaladığını iddia etti.
Pakistan bu açıklamaya itiraz ederek silahlı kuvvetlerinden 58 değil 23 kişinin öldüğünü duyurdu ve “200 Taliban ve bağlantılı teröristin etkisiz hale getirildiğini” aktardı.
Pakistan İçişleri Bakanı Muhsin Nakvi, Afgan saldırılarının “sebepsiz” olduğunu ve sivillere ateş açıldığını söyledi. Nakvi, ordunun Afganistan’dan gelecek her saldırıya yanı vereceği uyarısında bulundu.
İslamabad, Kabil’i kendi topraklarında Pakistan’ı hedef alan teröristleri barındırmakla suçlarken Taliban hükümeti bu iddiayı reddetti.
BBC’nin haberine göre Kunar-Kurram bölgesinde hem Afgan hem de Pakistan taraflarının hafif silahlar ve toplar kullandı.
12 Ekim’de bir basın toplantısı düzenleyen Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, 58 Pakistan askerinin ölümüne ek olarak yaklaşık 30 kişinin de yaralandığını söyledi.
Dokuz Taliban savaşçısının öldüğünü ve 16 ila 18 kişinin yaralandığını da sözlerine ekledi.
Pakistan Silahlı Kuvvetleri 29 askerinin yaralandığını açıklarken, Taliban ve “bağlantılı” savaşçılardan yüzlercesini yaraladıklarını da duyurdu.
Taliban hükümetinin dışişleri bakanı, Hindistan’ın Yeni Delhi kentinde düzenlediği basın toplantısında “Pakistan halkı ve yönetimiyle hiçbir sorunumuz yok” dedi ve ekledi:
“Pakistan’da durumu bozmaya çalışan bazı gruplar var. Afganistan’ın topraklarını ve sınırlarını güvende tutma hakkı vardır ve bu nedenle ihlale misillemede bulunmuştur.”
Pakistan İçişleri Bakanı Taliban’ın saldırılarını “şiddetle kınadığını” söyledi:
“Afgan güçlerinin sivil halka ateş açması uluslararası yasaların açık bir ihlalidir.
“Afganistan bir ateş ve kan oyunu oynuyor.”
Pakistan ve Afganistan arasındaki iki ana geçit olan kuzeydeki Torkham ve güneydeki Chaman geçitlerinin kapatılması, mal taşıyan yüzlerce kamyonun her iki tarafta da mahsur kalmasına neden oldu.
Pakistanlı bir askeri sözcü, Pakistanlıların can ve mal güvenliğini korumak için gerekli tedbirleri alacaklarını söyledi.
Pakistan ordusu resmi bir açıklama yapmadı ancak BBC’ye konuşan bir güvenlik kaynağı Angoor Adda, Bajaur, Kurram, Dir, Chitral ve Baramcha da dahil olmak üzere Pakistan-Afganistan sınırı boyunca çeşitli yerlerde ateş açıldığını söyledi.
Kurram bölgesindeki bir polis yetkilisi BBC’ye yaptığı açıklamada Afgan tarafından yerel saatle 22:00 (TSİ 19:00) civarında ağır silahlarla ateş açıldığını söyledi.
Sınır boyunca birçok yerden yoğun silah sesleri geldiğine dair haberler aldıklarını söyledi.
Geçen hafta Afganistan’daki Taliban hükümeti Pakistan’ı, “egemenlik alanını” ihlal etmekle suçlarken 9 Ekim’de geç saatlerde Kabil’de iki patlama sesi duyuldu.
Taliban Savunma Bakanlığı 10 Ekim’de yaptığı açıklamada, Pakistan’ın Afganistan’ın güneydoğusundaki sınır vilayeti Paktika’da bir sivil pazarı bombaladığını söyledi.
Bölge halkı BBC’nin Afganistan servisine çok sayıda dükkanın tahrip edildiğini söyledi.
Pakistanlı üst düzey bir general, Afganistan’ın “Pakistan’a karşı terörizm için bir operasyon üssü” olarak kullanıldığını iddia etti.
Pakistan uzun süredir Afgan Talibanı’nı, TTP olarak bilinen Pakistan Talibanı’nın kendi topraklarında faaliyet göstermesine ve katı İslami bir yönetim sistemini uygulamak amacıyla İslamabad hükümetine karşı savaşmasına izin vermekle suçluyor.
Afgan Taliban hükümeti ise bunu reddediyor.
Son gerginlik, Taliban’ın Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki’nin Taliban’ın iktidara gelmesinden sonra Hindistan’a yaptığı ilk ve tarihi ziyarete denk geldi.
Diplomatik bir yumuşama olarak Yeni Delhi, Kabil’de dört yıl önce kapatılan büyükelçiliğini yeniden açacağını söyledi.
Nakvi “Afganistan’a da Hindistan gibi uygun bir cevap verilecektir, böylece Pakistan’a kötü niyetli bir gözle bakmaya cesaret edemeyecektir” uyarısında bulundu.
Geçen ay Pakistan ile karşılıklı savunma anlaşması imzalayan Suudi Arabistan yaptığı açıklamada, İslamabad ve Kabil arasında gerilimin tırmanmaması ve itidal çağrısında bulundu.
Katar da Pakistan-Afganistan sınırında yaşanan gerginlikten duyduğu endişeyi nedeniyle her iki tarafa da “diyalog, diplomasi ve itidale öncelik vermeleri” çağrısında bulundu.