Roj Girasun yazdı: Anadil talebinin muhalefete söylediği
Türkiye’de seçimler konuşuldukça matematiksel hesaplar ve denklemler kuruluyor. Bu matematiksel denklemlerin ortasında da Kürt seçmenler duruyor. Medyascope’nin bugünkü yazısında Roj Giresun ‘Kürtçe’nin öğrenilmesi isteği konusunda sanılandan daha güçlü talep var, ancak bunun pratiğe geçirilmesi noktasında bazı sorunlar yaşanıyor. Anadilde eğitim talep eden ailelerin özel ve kamusal engeller nedeniyle zorluklar yaşadıklarıyla ilgili ciddi şikayetler var.’ dediği yazısının tamamı şöyle devam ediyor. Her ne kadar yekpare ve homojen bir Kürt seçmen kümesi yoksa da muteber nüfus tahminlerine göre 17-20 milyon bir nüfusa tekabül eden Kürt seçmenlerin kahir ekseriyetinin ortak bir talebi var: Anadilde eğitim.
Rawest Araştırma’nın Diyarbakır, Mardin, Urfa, Van, Ağrı, Bingöl, Şırnak ve Tunceli’nin merkez ilçeleri dahil toplam 25 ilçede, ebeveynlerin kadın ve erkek dağılımı yarıya yarıya dağıtıldığı 3-13 yaş arasında çocuğu olan bin 537 ebeveyn ile görüşerek yaptığı araştırmanın sonuçları bu tespiti destekliyor.
Araştırmada görüşülen ebeveynlerin çok büyük bir oranının anadilini bildiği, hiç bilmeyenlerin oranınsa yüzde 6 olduğu görülüyor.
Ebeveynlerin kendi çocuklarında Kürtçe bilmeme oranı üç katına çıkıyor.
Görüşülen genç ebeveynlerin kendi aileleri ile iletişimde anadilini kullandıkları ama kendi çocuklarıyla iletişimde anadili kullanmada önemli bir düşüş olduğu göze çarpıyor.
Ebeveynlerin anne-baba ile sadece Kürtçe konuşma oranı yüzde 48 iken bu oran çocuklarında yüzde 13.
Çocuklarıyla sadece Türkçe konuşma oranları da bu durumu teyit ediyor.
Araştırmaya katılan ebeveynler ile çocukları karşılaştırıldığında Kürtçe kullanımı 1/3 oranında azalmış, Türkçe kullanımı aynı oranda artmış. İki dilin birlikte kullanıldığı durumda süreç Türkçe’nin artışı ve Kürtçe’nin azalışı şeklinde seyrediyor.
Bu durum Kürtçe’nin kullanılması noktasında yaşanan kültürel asimilasyona dair önemli sonuçlar ortaya çıkarıyor.
Bu veriler Kürtçe’nin geleceği konusunda karamsar bir tablo ortaya koysa da Kürt nüfusun çoğunluğunun anadil talepleri konusunda ortaklaşması bu konuda enseyi karartmamak gerektiğini söylüyor.
Kürtçe’nin öğrenilmesi isteği konusunda sanılandan daha güçlü talep var, ancak bunun pratiğe geçirilmesi noktasında bazı sorunlar yaşanıyor. Anadilde eğitim talep eden ailelerin özel ve kamusal engeller nedeniyle zorluklar yaşadıklarıyla ilgili ciddi şikayetler var.
Yine Kürtçe’nin kullanımı her ne kadar ebeveynler ve çocuklar arasında azalıyor olsa da ailelerin Kürtçe anadil talebinde politik olarak güçlü bir talebin olduğunu görüyoruz.
Rawest Araştırma’nın yaptığı 2020 Kürt Gençlik Araştırması’nın ortaya koyduğu dikkat çekici bir sonuç da yukarıda bahsi geçen araştırmanın bulgularıyla paralellik gösteriyor.
Kürt gençleri kültürel olarak her ne kadar bir önceki kuşağa kıyasla Kürt kimliklerinden ve dillerinden uzak bir gündelik yaşam pratiği sergilese de anadille ilgili taleplerini önceki kuşağa kıyasla daha yüksek bir sesle dillendiriyorlar.
Bu talep her siyasal skaladan Kürt gençlerde aynı tonda olmasa da yakın oranlarda seyrediyor. Yine dil meselesine dair soruların da sorulduğu Rawest’in Ocak ayı bölge barometresine göre Kürtlerin yüzde 92’si Kürtçe’nin eğitimde kullanılmasını talep ediyor.
Yani Kürt seçmenden olur almak için dil meselesi siyasetin önünde bir sınav kağıdı olarak duruyor.
Her eğilimden Kürt seçmenin ortaklaştığı bu meselede siyasetin daha pratik ve somut önerilerle kamuoyunun önüne çıkması gerek.
Kürtçe’nin HDP haricindeki siyasal partiler tarafından da sahiplenilmesi hem Kürtçe’nin kriminalize edilmesinin önüne set olacaktır hem de bu meselenin konuşulmasını her açıdan daha normalleştirecektir.
Mesela AK Parti her ne kadar Kürt meselesinde güvenlikçi dile hapsolmuş olsa ve muhalefeti HDP ile ilişki üzerinden suçlasa da, Kürtçe anadil üzerinden yapılacak bir siyasete karşı çıkması kolay olmayacaktır.
O yüzden Ahlatlıbel’de bir araya gelen muhalefet partileri HDP konusunda yapamadıkları Kürt seçmene açılımı Kürtçe ile yapmaktan çekinmemeli.
