Süleyman Soylu: Şam civarından gelenlere geçici koruma vermeyeceğiz

 İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Suriye’den mülteci akınında “karakter değişikliği” yaşandığına dikkat çekerek başkent Şam’da yaşanan ekonomik kriz nedeniyle Türkiye’ye göç dalgası başladığını açıkladı. Soylu, “Onlara geçici koruma statüsü vermeyeceğiz, ülkelerine göndereceğiz” dedi.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Ankara’da medya kuruluşlarının temsilcileri ile ‘Göç Buluşması’ toplantısında bir araya geldi. Soylu, göç konusunda Suriye’den Afganistan’a, Yemen coğrafyasından Lübnan’a kadar ciddi bir problemle karşı karşıya olduklarını belirtti.

Batı’nın göç konusunda duyarsız olduğunu söyleyen, “Bu meseleyi Hollywood senaryosunun yapıldığı bir alan olarak değerlendiriyorlar. Sınır güvenlikleri alınırsa bu sorunun bitebileceğini düşünüyorlar. Türkiye’nin bu meseleye Sayın Cumhurbaşkanımızın, ülkemizin insanının vicdani temelde baktığı herkesin malumu. Geldiğimiz andan itibaren göçü yönetmeye çalışan bir anlayışı ortaya koyuyoruz. 2011 yılı Suriye iç savaşından itibaren ne yaptığını bilen bir Türkiye var” dedi.

‘KULLANDIKLARI SİLAHLAR BATI’NIN’

Soylu, komşu ülkelerdeki her türlü istikrarsızlığın Türkiye’ye sirayet edeceğine belirterek, “Bunun kaynağı biz değiliz. Bunun kaynağı yaşayan ülkeler de değil. O ülkelerin silah yapmaya kabiliyeti yok. Kullandıkları silahlar tamamen Batı’nın silahları. Göç, terör, kaçakçılık, insan, petrol, uyuşturucu bütün bunları birbirinin içine geçiren ve bölgeyi istikrarsızlıkla harmanlaştırmaya çalışan bir tablo ile Türkiye karşı karşıya. Biz yaklaşık dünyada 100’e yakın ülkeye 30-60-90 günlük vizelerle serbestlik sağladık. Ama bunu istismar eden bir anlayışla da karşı karşıyayız. Turist vizesi alıp Türkiye’de kalıp veya Batı’ya geçmek isteyenlerin sayısı azımsanmayacak kadar çok. Bunun sebebi ekonomik göçler veya oradaki iç sebepler” dedi.

‘SURİYE’DEN GÖÇ KARAKTER DEĞİŞTİRDİ’

Soylu, Suriye’den gelişlerde baskının son yıllarda azalsa da hala devam ettiğini, İran sınırından da akışların devam ettiğini kaydetti. Suriye’den Türkiye’ye göçün karakter değiştirdiğine işaret eden Soylu, “Suriye’den gelenlerin önemli bir bölümü Şam çevresinden geliyor. Şam’daki ekonomik kriz vesilesiyle Türkiye üzerinden batıyı hedefleyen bir süreç. Daha önce iç savaşın olduğu bölgelerden gelenlerin dışında hafif bir karakter değiştiren ve Şam’dan kaçak yolları kullanmak suretiyle gelmek isteyenlerin olduğu ortada. Bu göç akımı biter mi? Bizim kanaatimiz yeni başladı. Gelişmiş ülkeler buna bir şey yapmıyor mu? Hiçbir şey yapmıyorlar, sadece izliyorlar. Şam civarından gelenleri direkt kampa alacağız. Onlara geçici koruma statüsü vermeyeceğiz. Çatışma bölgelerinden, iç savaş bölgelerinden gelenlere sağlanan bir statüdür bu. Onlara bunu vermeyeceğiz. Bunların tamamı kendi ülkelerine geri döndürülecekler” dedi.

‘İRAN’DA TÜRKİYE SINIRINDA 2 MİLYON AFGAN VAR’

Bu konuda yapılması gerekenleri Avrupa Birliği’ne anlattıklarını belirten Soylu, “İran’ın içinde 5 milyon Afgan var. 2 milyonu Türkiye sınırında. Bunlarla görüşmeden bunu çözebilme kabiliyeti yok. İnsani meselede destek olmadan bunu çözebilmek mümkün değil. Geri gönderme mekanizmasını bütün dünyaya kabul ettirebilecek alt yapıyı oluşturmadan bunu çözebilme kabiliyetine sahip değilsiniz. Avrupa ve Batı bunu sağlamak istemiyor. Avrupa’nın bu sorunu çözebilecek bir yönetim kabiliyeti de yok, bir sistemi de yok. Sorunlar ortada duruyor” diye konuştu.

‘HAREKETE GEÇMEYE HAZIR 8 MİLYON GÖÇ KİTLESİ VAR’

Soylu, potansiyel göç konusunda İran sınırında 2 milyon Afgan’ın yanında, 3,9 milyon İdlib, 1,2 milyon Cerablus, Azez, Mare, El bab, Çobanbey bölgesinde, 550-600 bin Afrin, 300-350 bin Resulayn, Tel Abyad bölgesinde olmak üzere 8 milyonun üzerinde hemen harekete geçmeye hazır göç kitlesi olduğunu kaydetti. Soylu, “Herhangi bir saldırı, herhangi bir tehdit, veya bulabildikleri ilk fırsatta böyle bir kitle var. Bu çerçeve içinde etrafındaki coğrafya ile bu işi yönetmeye çalışan bir Türkiye var. Son 5 yılda doğu ve güney sınırlarında 2,5 milyon insan Türkiye’ye giriş yapmak için baskı yaptı ve engellendi. Bu yönetilebilir bir durum değil. Batı’ya giden insan sayısı ise son 5 yılda 650 bin. Bizim geri gönderdiğimiz kaçak göçmen sayısı da gönüllü geri dönüş hariç 306 bin 138 kişi. Bunları Afganistan başta olmak üzere Suriye, Pakistan, Bangladeş, Somali gibi ülkelere gönderdik. Dünyada böyle bir geri gönderme mekanizması yok” dedi.

‘AFGANLARI GÖNÜLLÜ GERİ GÖNDERMEYE BAŞLADIK’

Soylu, 14 Ağustos’ta Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinden sonra Afganistan’a geri gönderimi durdurduklarını hatırlatarak, “27 Ocak tarihinde Afganistan’a Ariana Havayolları ve charter seferleri ile yeniden buradaki kaçak Afganları göndermeye başladık. Yaklaşık 5 charter sefer yaptık şimdiye kadar. Bazen 3 günde, bazen 5 günde bir geri gönderme merkezlerindeki Afganları oraya gönüllü geri dönüş kapsamında gönderiyoruz” dedi.

‘193 BİN 293 SURİYELİ TÜRKİYE VATANDAŞI OLDU’

En çok tartışılan konunun Suriyelilere vatandaşlık verilmesi olduğunu hatırlatan Soylu, “31 Aralık 2021 tarihine kadar 84 bin 152’si çocuk olmak üzere 193 bin 293 Suriyeli Türk vatandaşı oldu. Bunun içinde 2011 öncesi olanlar da var. Türkiye’de 700 binin üzerinde Suriyeli çocuk doğdu. 3 milyon 700 bin civarında Türkiye’de geçici koruma statüsünde Suriyeli var. 2011 yılından itibaren bunların hepsinin kaydı alındı. Gelir gelmez sağlık taramaları yapıldı, kamplara alındılar, Türkçe dahil tüm uyum çalışmaları başladı. Hem üretim hayatına, eğitim hayatına katılmalarında görüyoruz ki birkaç olayın dışında çok büyük bir toplumsal kırılmanın yaşanmadığı, büyük toplumsal olayların olmadığı bir durum var” dedi.

‘YÜZDE 80’İNİN ADRESİ BİZDE NET’

Soylu, 1 Aralık’tan itibaren geçici koruma statüsündeki adreslere polis ve jandarma marifetiyle giderek tekrar bir sayım yaptıklarını belirterek, “3 milyon 700 bin Suriyeliden yüzde 71,07’sini bize verilen adreslerde bulduk. 280 bini de adresini güncellemek istediğini bize söyledi. Bu da yüzde 10’luk bir kesimi oluşturuyor. Yani yüzde 80’inin adresi bizde net. Antalya Suriyelilere kapalıdır. Orada da tarım işçileri çalışıyor. Onlar kayıtsızlar. Burada da 75-80 bin kişi olduğunu düşünüyoruz. Bu güncellemeyi bitirdikten sonra 2 ay askıya çıkacağız. Onlara da ‘2 ay askı süreniz var’ diyeceğiz” dedi.

‘SURİYELİ NÜFUSU YÜZDE 25 OLAN YERLER KAPATILDI’

Soylu, şimdiye kadar 480 bin civarında gönüllü geri dönüş olduğunu hatırlatarak, “Niye durdu? Gidilecek yer sona erdi. Bizim ‘güvenli bölge’ dediğimiz yerlerden Türkiye’ye gelenlerin önemli bir bölümü oraya gittiler. Şimdi gitmeleri gereken yerler savaş bölgeleri. Bazı bölgelerde yüzde 25’in üzerinde Suriyeli nüfusu var. Bu ölçeğe göre bir daha buraya ikamet almama sınırı koyduk. Kapattık orayı. Sadece Suriyeli değil hiçbir yabancı almıyoruz” dedi. Soylu, Ankara’nın Altındağ ilçesinde geçen yıl meydana gelen olayların ardından 4 bin 500 kişinin başka yere nakledildiğini, oradaki 309 metruk binanın yıkıldığını da belirtti. 

SUÇ ORANLARI

Soylu, Suriyeli nüfusun İstanbul’da 535 bin, Gaziantep’te 461 bin, Hatay’da 433 bin, Şanlıurfa’da 428 bin, Adana’da 255 bin, Mersin’de 240 bin, Bursa’da 183 bin, İzmir’de 149 bin, Ankara’da 100 bin olduğunu söyledi. Suriyeliler’in suç istatistiklerini de paylaşan Soylu, 2020’de Türkiye’deki Suriyelilerin kendi nüfusları içinde suça karışma oranının yüzde 1,1 iken Türk vatandaşların yüzde 1,9, 2021’de ise Suriyelilerin yüzde 1,3, Türk vatandaşların yüzde 2,1 olduğunu söyledi. Soylu, 3 milyon 700 bin Suriyeliden 2020’de 37 bin 418, 2021’de 50 bin 231’inin suça karıştığını belirtti.

Suriyelilerin geri dönüşüne ilişkin yaptırdıkları anketi de paylaşan Soylu, “Yüzde 3,1’i geri dönmeyi düşünmüyor. Yüzde 28,2’si ‘Suriye’de savaş biter istediğimiz şekilde yönetim olursa dönerim’ diyor. Yüzde 13,7’si ‘Savaş biterse istediğimiz yönetim oluşmasa da dönerim’ diyor.  Yüzde 12’si ‘Güvenli bölge oluşursa dönerim’ diyor. Yüzde 4,1’i ‘Savaş devam etse de döneceğim’ diyor. Yüzde 38’i ‘Bilmiyorum karar vermedim’ diyor” dedi.

‘SURİYE’DE ÇÖZÜM İÇİN AÇIKLIK YOK’

Soylu, Suriye ilişkiler konusunda ise, “Birtakım ülkeler arasında ilişkiler söz konusu olabilir. Ama burada bu durumun çözülebilmesine yönelik bir açıklık yok. Ne uluslararası sistemde yürüyen adımlar açısından ne de bu yakın komşuluk ilişkileri çerçevesinde herhangi bir şey görünmüyor. Umut hadisesi ona yönelik ortaya koymak doğru değil, tünelin ucunda ışık yok” dedi.

‘PASAPORTLARINI YIRTIYORLAR’

Soylu, Afrika’dan gelenlerin bazılarının yurt içinde pasaportlarını yırttıklarına dikkat çekerek, “30-60-90 günü geçiyorlar, yakalıyoruz ‘ben Filistinli’yim’ diyor. Böyle binlerce örnekle karşı karşıyayız. Şimdi biz kendi parmak izi sistemimizi Afrika’daki büyükleçiliklere gönderdik. Oraya vize almaya geldiği zaman parmak izini basacak, burada pasaportu yırtsa da kaçak olarak gördüğümüz andan itibaren geri göndereceğiz” dedi.

Soylu, sınırda bin 28 kilometre güvenlik duvarının tamamlandığını, 238 kilometrelik kısmının ihale aşamasında olduğunu kaydetti. (DHA)