Türkiye’nin ilk ‘Kürtçe Müzikte Telif Hakkı Çalıştayı’ İstanbul’da gerçekleştirildi
Türkiye’de ilk kez düzenlenen Kürtçe Müzikte Telif Hakları Çalıştayı, Kürt müziğinin farklı lehçelerdeki eserlerinin hukuki, kültürel ve sanatsal boyutlarıyla ele alındığı tarihi bir buluşmaya sahne oldu.
Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) tarafından düzenlenen “Kürtçe Müzikte Telif Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı”, 17 Nisan 2025 tarihinde İstanbul Grand Cevahir Otel’de yoğun katılımla gerçekleştirildi.
Rûdaw’ın haberine göre; Çalıştayda, Kürt müziğinin Kurmancî, Zazakî ve Soranî lehçelerinde üretilen eserlerin telif hakları akademik, hukuki ve kültürel boyutlarıyla ele alındı.
Çalıştay, yurtiçi ve yurtdışından akademisyenleri, sanatçıları, hukukçuları ve telif uzmanlarını bir araya getirdi.
Programın moderatörlüğünü MESAM Yönetim Kurulu Üyesi Ferzinde Kaya, sunuculuğunu ise televizyon ve kültür dünyasının tanınan ismi Mehmet Ali Aygan üstlendi. Etkinlik, açılış kokteyli ve tanıtım slaytıyla başladı, ardından protokol konuşmaları ve akademik oturumlarla devam etti.
MESAM Başkanı Recep Ergül: Bu eksikliği artık görmezden gelemeyiz
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan MESAM Yönetim Kurulu Başkanı Recep Ergül, “MESAM olarak, kimliğinden koparılan pek çok eserin düzeltilmesi ve hak ettiği değere kavuşması için bu çalıştayı düzenledik. Bugüne kadar büyük bir eksiklik olarak görülen bu konuyu artık görmezden gelemeyiz” ifadelerini kullandı.
Ergül, ayrıca Kürt halk ezgilerinin kültürel kimlikten koparılmasına karşı olduklarını vurgulayarak, “Bu çalıştay sadece bir telif hukuku konusu değil, aynı zamanda kültürel bir hafıza meselesidir” dedi.
Kaya: Kürt müziği telif hakkıyla buluştuğu tarihi bir günde
Moderatör Ferzinde Kaya ise açılışta yaptığı konuşmada, “Kürt müziği adına tarihi bir gün yaşıyoruz. Amacımız, bu müziği telif sistemiyle buluşturmak, yıllardır görmezden gelinen eksiklikleri masaya yatırmak ve çözüm üretmektir” diye konuştu.
Oturumlarda telif, gelenek ve müzik bir arada
Çalıştayın birinci oturumunda müzikte telifin uluslararası boyutu ve Kürt halk ezgilerinin çeşitliliği ele alındı.
Prof. Dr. Surwd Fouad Mohammed, “Geleneksel Soranî Müziği ve Telif Sorunları” başlıklı sunumunda bölgesel sorunlara dikkat çekti.
Doç. Dr. Kenan Subaşı, Kürt halk şarkılarını türlerine göre analiz etti.
Av. Simge Üngüder Bozoklu, Türkiye’de fikri mülkiyet hukuku ve telif uygulamalarını paylaştı.
Ethem Güner, sahada karşılaşılan telif problemleri üzerinden çözüm önerilerini sundu.
Nasrettin İmir, dünyadaki uygulamalardan örnekler verdi.
Dr. Yaşar Kaplan, Bahdînî folkloru ve Hakkâri yöresi anonim müzikleri üzerine derinlemesine bir analiz gerçekleştirdi.
İkinci oturumda ise kültürel çeşitlilik ve geleneksel müzik temaları öne çıktı:
Doç. Dr. Nurettin Beltekin, Zaza müziğinin gelenekten moderne dönüşümünü aktardı.
Dr. Hikmetin Atlı, Kürt halk destanlarını şekil ve içerik bakımından değerlendirdi.
Dr. Kamiran Mustafa İbrahim, Rojava’da yeni nesil Kürt müziğini tanıttı.
Ayfer Düzdaş, Alevi Kürt müziği ve derlemecilik tecrübelerini paylaştı.
Engin Cengiz, dijital platformlarda telif uygulamaları hakkında bilgi verdi.
Mahmut Akyürekli ise Kürt musikisinin tarihsel evreleri ve icra biçimlerini kapsamlı biçimde ele aldı.
MESAM’dan net mesaj: Telif hakkı, kültürel haktır
Çalıştay, sadece telif hukuku değil, aynı zamanda müzik ve sanatın toplumsal kimlik üzerindeki etkilerine dair önemli bir farkındalık oluşturdu.
MESAM, bu çalıştayla birlikte Kürt müziği için yeni bir dönemin kapılarını aralarken, konuyla ilgili yeni bir projenin de başlatılması planlanıyor.
Dengbêjler sahne aldı
Etkinlik sonunda katılımcılar, geleneksel Dengbêj dinletisiyle duygusal ve kültürel bir yolculuğa çıktı. Program, tüm katılımcılara sertifika takdim edilmesiyle sona erdi.
