Neçirvan Barzani: Kürdistan Bölgesi, komşuları için bir tehdit kaynağı değildir

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani, İran ile bölge arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinde önemli bir dönemin ve yeni bir aşamanın başladığını vurgulayarak, iki tarafın sınırlarının istikrarını etkileyecek her türlü hareketin önlenmesi amacıyla güvenlik çözümlerinin ve sınır kontrollerinin güçlendirildiğini söyledi.

İran Öğrenci Haber Ajansı (ISNA) ile yaptığı özel röportajda konuşan Başkan Neçirvan Barzani, Irak, Kürdistan Bölgesi ve İran arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkileri değerlendirdi.      

 Tahran-Erbil ilişkileri ve iki taraftan yetkililerin ziyaretleri sırasında varılan anlaşmaların takibinin yanı sıra İran-Irak arasındaki güvenlik anlaşması dosyasına ilişkin soruları yanıtladı.

Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian’ın bölgeye yaptığı ziyaretin ve Tahran’a yaptığı şahsi ziyaretin, iki taraf arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinde önemli bir bölüm ve yeni bir aşama teşkil ettiğini belirtti.

Irak ve İran’daki ilgili kurum ve kuruluşların, ekonomik, güvenlik ve ortak kültürel iş birliği başta olmak üzere çeşitli alanlardaki anlaşmaların nasıl hayata geçirileceğini takip ettiğini sözlerine ekledi.

Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı, gümrük işlemlerinin, ticari faaliyetlerin ve sınır kapılarından mal alışverişinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması için çözümler bulunması gerektiğini belirtti.

İran ile Irak arasında varılan güvenlik anlaşmasının hayata geçirilmesinde olumlu ilerleme kaydedildiğini belirten Barzani, Irak Kürdistan Bölgesi topraklarından İran’ın güvenliğine yönelik hiçbir tehdit oluşmasına izin vermeyeceklerini vurguladı.

Röportajın tam metni şöyle:

Soru: İran Cumhurbaşkanı’nın Kürdistan Bölgesi’ne yaptığı ziyaretin Tahran ve Erbil arasındaki siyasi, ekonomik, kültürel ve güvenlik ilişkilerinin geliştirilmesi üzerinde nasıl bir etkisi oldu?   

 İran İslam Cumhuriyeti, Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin önemli bir komşusudur. Biz Kürdistan Bölgesi olarak İran’la tarihi ilişkilerimiz var. Cumhurbaşkanı Pezeshkian’ın Kürdistan Bölgesi’ne ziyareti ve ondan önce benim Tahran’a ziyaretim ve İslam Devrimi Lideri ve İran’daki üst düzey yetkililerle görüşmem, bu ilişkilerin güçlendirilmesinde önemli bir aşama ve bölümdü. Dr. Pezeshkian’ın Kürdistan Bölgesi’ne yaptığı ziyaret bizim için bir memnuniyet kaynağı ve aramızdaki tarihi ve kültürel ilişkilerin bir teyidi olup, Erbil ile Tahran arasında kapsamlı işbirliğinin güçlenmesine yol açmış, Irak ile İran arasında devam eden diyaloğun devam ettirilmesi, özellikle sınırlarda ve genel olarak bölge için istikrar ve barışın sağlanması açısından büyük önem taşımıştır. Ekonomik düzeyde ise iki ülke arasındaki ticari alışverişin nasıl genişletileceği, ticari malların ihracat ve ithalat hacminin nasıl geliştirileceği, çeşitli sektörlerde işbirliği ve ortak üretim için yeni ufukların nasıl açılacağı ele alındı. Kültürel düzeyde, iki tarafın ilgili kurum, kuruluş ve kuruluşları arasındaki akademik ve bilimsel işbirliğinin, kültürel alışverişlerin ve etkileşimlerin artırılması büyük önem taşımaktadır. Güvenlik konusunda ise taraflar, ortak sınırlarda istikrar ve sükunetin sağlanmasının, koordinasyonun sağlanmasının ve her iki tarafın çıkarları doğrultusunda güvenlik riskleri ve tehditleriyle mücadelede azami çaba gösterilmesinin önemini vurguladılar.

-İran Cumhurbaşkanı’nın Kürdistan Bölgesi ziyareti sırasında iki taraf arasında varılan mutabakatlar ne ölçüde hayata geçirildi, bunların takibi ve denetimi nasıl yapılıyor?

Bu anlaşmaların ekonomik, güvenlik ve kültürel olmak üzere çeşitli sektörlerde nasıl uygulandığı ilgili Irak ve İran kurum ve kuruluşları tarafından izleniyor ve takip ediliyor. Irak ile İran arasındaki yıllık ticaret hacmi 10 milyar doları aşarken, bunun yüzde 60’ı Kürdistan Bölgesi üzerinden yapılıyor. Bunu Irak yasalarının bize verdiği çerçeve elverdiği ölçüde artırmayı düşünüyoruz ve bu önemli hedefe ulaşmak için mevcut ve gerekli çözümleri inceleyeceğiz ve ticaret alışverişinin kolaylaştırılması hususunu dikkate alacağız. Güvenlik iş birliği konusunda, Kürdistan Bölgesi ile Bağdat’taki Irak federal hükümeti arasında, Irak-İran anlaşması çerçevesinde iki taraf arasındaki güvenlik anlaşmalarının uygulanması için devam eden bir koordinasyon bulunmaktadır. Ayrıca, tam bir bağlılık ve güvenle, Kürdistan Bölgesi topraklarından İran’ın rahatını ve güvenliğini tehdit edecek hiçbir şeye izin vermeyeceğiz.

-Özellikle ekonomik alanda ikili ilişkilerin derinleşmesinin önündeki en önemli engeller nelerdir?

Ekonomik ilişkileri güçlendirmek konusunda her iki tarafta da ortak bir irade ve büyük bir istek var, ancak bu değerli isteğin önünde birtakım engeller ve zorlukların olduğu da şüphesizdir. Örneğin sınır kapılarında ve geçişlerde bir dizi lojistik engel bulunuyor. Her iki tarafın, sınır kapılarındaki gümrük, ticaret ve mal alışverişinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması için çözümler üzerinde çalışması gerekiyor. Her iki taraftaki özel sektörün de daha aktif ve etkili bir şekilde rolünü oynayabilmesi için daha fazla desteklenip aktif hale getirilmesi gerekiyor. Öte yandan İran’a uygulanan ekonomik yaptırımlar ekonomik ve ticari işbirliğinin birçok alanını etkileyebilir. Bağdat ile Kürdistan Bölgesi arasında gümrük ve mali politikalarda da farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıkların da kendine özgü etkileri bulunmaktadır ve üretim ve ticaretin kolaylaştırılması için daha fazla diyaloğa ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda, Kürdistan Bölgesel Yönetimi heyeti, Bağdat’taki federal hükümetle konuyu çözüme kavuşturmak için görüşmelerde bulunuyor.

-İran-Irak arasındaki güvenlik anlaşması şu anda nasıl gidiyor, ortak sınır bölgelerinden terörist gruplar tahliye edildi mi?

İran ve Irak arasındaki güvenlik anlaşmasının uygulanmasında iyi bir ilerleme görüyoruz. Bağdat, Kürdistan Bölgesi ile koordinasyon halinde anlaşmanın tüm hükümlerinin uygulanmasını sağlamak için çalışıyor. Bu bağlamda, sınırlarda istikrar ve sükunetin sağlanması yönünde ciddi adımlar atılmış, İran İslam Cumhuriyeti’nin güvenliğini ve refahını tehdit edecek her türlü hareketliliğin önlenmesi amacıyla bu bölgeleri izleyecek bir mekanizma kurulmuştur. Kürdistan Bölgesi, herhangi bir tarafın bölge topraklarını, özellikle İran olmak üzere komşu ülkelerin güvenliği ve refahına tehdit kaynağı olarak kullanmasına izin vermemeyi taahhüt etmektedir. Bu konu üzerinde sürekli çalışıyoruz ve bu anlaşmaya tam uyulmasını sağlamak için Bağdat’la koordinasyon halindeyiz. Bu konu bizim için çok önemli, anlaşmaların hayata geçirilmesine büyük önem veriyoruz.

-Irak Kürdistan Bölgesi, İran ile Irak arasındaki güvenlik anlaşmasının uygulanmasını desteklemek amacıyla hangi adımları attı?

Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne bağlı kurum ve kuruluşlar, sınır bölgelerinin boşaltılması ve gerekli bilgi alışverişi de dahil olmak üzere anlaşmanın şartlarının uygulanması için Irak federal hükümetiyle yakın koordinasyon içinde çalışıyor. Her iki tarafın sınırlarının istikrarını etkileyebilecek her türlü hareketin önlenmesi amacıyla güvenlik tedbirleri ve sınır kontrolleri güçlendirildi. Ayrıca, Irak ve İran arasında varılan mutabakat çerçevesinde, sınır bölgelerinde istikrarın korunmasını sağlamak ve her iki tarafın kaygılarını giderecek şekilde ikili ilişkileri güçlendirmek amacıyla İran ile kapsamlı işbirliğinin artırılması yönünde sürekli çalışma ve çaba sarf edilmektedir; sınır güvenliği ve istikrarının sağlanmasının ortak bir sorumluluk olduğu dikkate alınmaktadır.