Mesud Barzani: Irak’ta demokrasi hem içeride hem de dışarıda tehdit altında’

Mesud Barzani, Irak’taki durumun endişe verici olduğunu belirterek demokrasinin gerçek bir tehdit altında olduğunu söyledi.  

Mesud ​​Barzani, dün (27 Şubat 2024) Fransa’da yayın yapan Monte Carlo radyosuna verdiği özel röportajda gündemle ilgili açıklamalarda bulundu.

Başkan Barzani, Muhammed Şiya es-Sudani liderliğindeki yeni Irak hükümete “siyasi anlaşma” temelinde katıldıklarını hatırlattı. Başbakan Sudani’nin siyasi anlaşma çerçevesinde varılan anlaşmaya bağlı kalmaya gayret ettiğini ifade eden Başkan Barzani, Sudani’nin gerçek zorluklarla da karşı karşıya kaldığını söyledi.

Daha önce de Sudani’yi desteklediklerini ve taraflar arasındaki anlaşmanın gereklerinin yerine getirilmesi için bundan sonra da kendisini desteklemeye devam edeceklerini kaydeden Barzani, Irak Başbakanı Muhammed Şii Sudani’nin, Devlet Yönetimi İttifakı’nın kurulduğu siyasi anlaşmanın maddelerini hayata geçirmek için birçok engelle karşılaştığına dikkat çekti.

Başkan Mesud Barzani, “Kürdistan Bölgesi’nin statüsü konusunda taviz vermemeliyiz, bölgeyi yok etmek isteyenlerle işbirliği yapılmamalı, bölgeyi ortadan kaldırmak isteyenlerle ittifak yapılmamalı. Bunlar stratejik konular ve bu açıkça bu konuda girişimlerin olduğunu biliyoruz” diye konuştu.

İran’ın Kürdistan Bölgesi’ne yönelik suçlamalarının “yersiz” olduğunu vurgulayan Başkan Barzani, “İran bu suçlamaların boş olduğunu herkesten iyi biliyor. Evet ben Mahabad’da doğdum. İran’la ilişkilerimizin bozulmasını biz de istemiyoruz. Hiçbir zaman da bölgenin İran’a karşı yer olmasına müsaade etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Erbil’e düzenlenen füze saldırısının ardından Kürdistan Bölgesi ile İran arasındaki ilişkilere ilişkin Başkan Barzani, İran’ın Kürdistan Bölgesi’nin Tahran’ın düşmanları için sığınak olduğu yönündeki suçlamalarını reddetti.

Başkan Barzani ayrıca Kürdistan Bölgesi’nin İran’la iyi ilişkiler kurmak istediğini ve bölgenin İran’ın güvenliğine tehdit oluşturmasına izin vermeyeceklerini aktardı.

Başkan Barzani, “2021’den bu yana İran ve İran destekli milisler Erbil’e 143 kez insansız hava aracı ve füzelerle saldırdı. Bu suçları hep İsrail’in Kürdistan Bölgesi’nde üsleri olduğu bahanesine dönüştürüyorlar. Eminim ki Kürdistan Bölgesi’nde bir İsrail üssü olsaydı İran bunu hedef alamazdı.” ifadelerini kullandı.

Başkan Barzani ayrıca, Tahran’daki bazı tarafların güçlülere (ülkelere) cevap veremediğine, ülkedeki başarısızlıklarını gizlemek için bunu Erbil’de yaptıklarına da dikkat çekti.

Başkan Barzani, Bağdat ile Washington arasındaki görüşme ve müzakerelere ilişkin, ABD güçlerinin Irak’tan çekilmesinin ardından Irak topraklarının üçte birinin IŞİD tarafından işgal edildiği 2011 senaryosunun tekrarlanma korkusunun bulunduğunu söyledi. 

“Irak ile ABD arasındaki anlaşmanın üzerinden 10 yıl geçti, bu anlaşmanın bazı noktalarının revize edilmesi gerekebilir ancak bu federal hükümetin ve ilgili kurumların sorumluluğundadır, silahlı grupların sorumluluğunda değildir” diyen Başkan Barzani, “Bu, tüm Iraklılar için belirleyici bir sorudur ve hiçbir parti bu konuda tek başına karar veremez.” ifadelerini kullandı.

Irak Yüksek Federal Mahkemenin son kararlarını değerlendiren Başkan Barzani, bu kararların Kürdistan Bölgesi aleyhine olduğunu belirterek, mahkemeyi anayasal yetkilerini ihlal etmekle suçladı.

Barzani, Irak’ta Federal sistem ve 2017 yılında yapılan Referandum hakkında da konuştu.  

2003 yılında Baas rejiminin devrilmesinden sonra Kürdistan Parlamentosu’nun federalizmi onayladığını kaydeden Barzani, şöyle devam etti:

“Bağdat’la ilişkiler bu prensibe dayanıyordu. Rejimin düşmesinden sonra uzun süre Bağdat’taydım. Anayasa yazıldığı sırada samimi bir şekilde federal ve demokratik bir Irak inşa etmek için çabaladık.

Bazılarının federalizme inanmadığını, hatta üzerinde anlaştığımız anayasadan bile geri duranları gördük. Anayasanın ilk maddelerinde şu ifade yazıyor; Anayasaya bağlı kalmak Irak’ın birliğinin garantisidir. Ancak Anayasa ihlal edildi. Eğer federalizme ve anayasaya bağlı kalsalardı referandum yapmazdık, bu nedenle Irak’ta tüm demokrasinin tehdit altında olduğunu bir kez daha tekrarlıyorum.

Irak ya anlaştığımız gibi demokrasiye dönecektir; ortaklık, uzlaşma ve denge temel ilkeleri Irak’ı içinde bulunduğu krizden kurtarabilir. Ancak iktidarın diktatörlüğü ve her şeyin belli bir grup, oluşum ve topluluk tarafından kontrol edilmesi Irak’ı ateşe verecektir. Çözüm demokrasiye, anayasaya, ortaklık, uzlaşma ve dengenin temel ilkelerine dönüştür.”

Kürtlerin dağlardan başka dostları da var

“Kürtlerin dağlardan başka dostu yoktur” sözleriyle ilgili de konuşan Başkan Barzani, “Kürtlerin dağların dışından da dostları vardır. Arap ülkeleri, toplumlar, Batı, ABD ve Doğu Allah’a şükür artık pek çok dostumuz var” dedi.

Başkan Mesut Barzani, Kürt davasına destek konusundaki bir soruya, “Anlayış ve destek var ama yeterli düzeyde değil. Bazen bir olay gelip diğer tüm olayların önüne geçiyor, örneğin Ukrayna savaşı, Gazze savaşı, bazen dikkatler bir yerden diğerine değişiyor” diye yanıt verdi.