Kürtlerin geleneksel kıyafetleri: Kiras u Fistan ve Şal u Şepik

Kürt halkının binlerce yıldır geleneksel ve kültürel kıyafetleri olan Kiras u Fistan ve Şal u Şepik, birçok kişinin geçim kaynağı olmaya devam ederken, düğün gibi özel günlerde de kadınların vaz geçilmezi arasında

Özellikle Hakkari, Van, Şırnak, Siirt, Diyarbakır ve Mardin gibi illerde kullanılan kıyafetler, farklı isimler alıyor. Kadınların rengarenk giydiği elbiseye Kiras u Fistan, erkeklerin giydiği şalvar, kuşak ve yelekten oluşan kıyafete ise Şal u Şepik deniliyor. Bu kıyafetler Kürt kadınlarının ve erkeklerinin vazgeçilmez birer parçası

Bu giysileri, gençler sadece özel günlerde giyerken, yaşlı kadınlar için ise günlük yaşamın bir parçası. Yaşlı kadınlar günlük yaşamda ve taziyelerde de tercih ediyor.

Kiras u Fistan (tek parça kadın giysisi), farklı renk ve tasarımlarıyla dikkati çeken yöresel kıyafetler olarak biliniyor. Özellikle düğün ve nişan töreni gibi özel günlerde her yaştan kadının tercih ettiği pullu, boncuklu ya da taşlı farklı özellikteki bu kıyafet, bazı yerlerde yaşlı kadınlar tarafından günlük olarak da kullanılıyor.

Resmi bayram ve çeşitli etkinliklerde folklor gösterisi sunan kızların giydiği bu kıyafet, bölgede düzenlenen birçok sergide görücüye çıkıyor.

Üretim yapan iş yerleri düğün sezonunun başlamasıyla kıyafetlere olan talebi karşılamak için yoğun çaba sarf ediyor.

Erkeklerin giydiği yöresel kıyafetlere ise Şal u Şepik deniliyor. Şal u Şepik, yelek ve şelema olmak üzere dört parçadan oluşuyor. Şal, geniş boru paçalı olup pantolon yerine giyilir. Gömleğin üstüne şapik denilen parça giyilip, bele şutik denilen bir kuşak bağlanır. Bu kıyafete ek olarak erkekler başlarına puşi bağlar. Kadının genel giysisi ise kiras fistan olup, paçası ayak bileklerine kadar uzanır. Genel olarak kadife kumaş veya diğer değerli ithal kumaşlardan dikilir. Alta giyilen ve kiras denilen uzun alt eteğin koluna iliştirilmiş levendiler olur, kimi bu levendileri fistan üzerinden kol bileklerine sarar. Bele ise kemer takılır veya ince kumaş bağlanır. Kadınlar başlarına kofi takar. Kofi, boncuk ve fistolarla süslenir. 

Bu kıyafetler , Kürt kültürü haline gelmiş durumda. Kürt kültürünün yok olmamasını için kadınlar, kız çocuklarına “fistan”, erkek çocuklarına da “Şal u Şepik” diktiriyor. Özellikle Kürtlerin yaşadığı her evde mutlaka bu kıyafetler bulunur.

Özellikle düğünlerde giyilen Kiras-Fistan halay sırası bu elbiseler ile çok renkli bir görüntü oluşuyor.

Elbiselerin kumaşı da genellikle Irak, Hindistan gibi Uzak Doğu ülkelerden geliyor. Hem kadın hem de erkekler için yapılan yöresel kıyafetler daha çok özel günlerde tercih ediliyor. İşlerin en yoğun olduğu dönemler, düğün, Nişan, Newroz, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü gibi özel günlerde giyiliyor.