İsrail’in Suriye’deki hedefi Dürziler

İsrail, Suriye’de yeni yönetimle Dürziler arasındaki gerilimi artırmayı amaçlıyor. Netanyahu “Suriye’deki terörist İslamcı radikal rejimin Dürzi toplumuna zarar vermesine izin vermeyeceğiz. Eğer zarar verilirse, biz de onlara zarar veririz.” dedi. İsrail ordusu, Dürzilerin yaşadığı Ceramana’yı “savunmak” için harekete geçti. Dürzilerin yaşadığı Süveyda’daki en büyük Dürzi silahlı grubun sözcüsü Basim Ebu Fahr, “Suriye’nin yanındayız, devlet kurumlarını destekliyoruz. Şam her zaman pusulamız oldu. Netanyahu’nun Suriye’deki Dürzileri koruduğu yönündeki iddiaları kınıyoruz” sözleriyle İsrail’e tepki gösterdi.

Beşşar Esad rejimimim devrilmesinin ardından kurulan geçici Suriye hükümetini “terörist” olmakla suçlayan İsrail, Suriye’de yaşayan azınlık topluluklardan olan Dürziler üzerinden Suriye’de karışıklık çıkarmayı amaçlıyor.

Geçtiğimiz günlerde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yaptığı açıklamada Dürzilere atıfta bulunmuştu.

Netanyahu “Güney Suriye’deki Dürzi toplumuna yönelik herhangi bir tehdide müsamaha göstermeyeceğiz” ifadelerini kullanmıştı.

Suriye’deki Dürzilerden bir kısmı İsrail ile ilişkiler kursa da Dürzilerin önemli bir bölümünün İsrail’e karşı çıktığı biliniyor.

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz,Perşembe günü yaptığı açıklamada planların “Suriye’deki Dürzi dostlarımıza yönelik büyük taahhüdün bir parçası olduğunu” söyledi.

Katz “Şu anda yakınımızdakilerin Golan Tepeleri’ne gelip günlük olarak çalışmalarına izin vermeyi düşünüyoruz ve onlara kuruluşlar aracılığıyla ve çeşitli şekillerde yardımcı olmaya hazırız. Onların korunduğunu görmek istiyoruz ve bunun için akıllıca çalışıyoruz.”ifadelerini kullanmıştı.

Dürziler: Pusulamız Şam

Dürzilerin yaşadığı Süveyda’daki en büyük Dürzi silahlı grubu “Onur Adamları Hareketi”nin sözcüsü Basim Ebu Fahr, Suriye televizyonuna yaptığı açıklamada, “Suriye’nin yanındayız, devlet kurumlarını destekliyoruz. Şam her zaman pusulamız oldu. Netanyahu’nun Suriye’deki Dürzileri koruduğu yönündeki iddiaları kınıyoruz” ifadelerini kullandı.

Lübnan’daki Dürzi lider Velid Canbolat da İsrail’in mezhepleri kullanıp bölgeyi parçalamak istediğini söyledi.

Lübnan’da Dürzi lider Velid Canbolat, “İsrail, mezhepleri kendi çıkarları için kullanarak bölgeyi parçalamak istiyor. Büyük İsrail’i gerçekleştirmek istiyor. Arap liderlerinin çok geç olmadan sorumluluk alması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu. 

Şam ve Dürziler uzlaştı

Geçtiğimiz Cumartesi günü Suriye’nin yeni yöneticilerine bağlı güçler ile Dürzi topluluğundan yerel silahlı kişiler arasında çıkan çatışmalarda bir kişi öldü, dokuz kişi yaralandı.

İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre, gerginlikler geçtiğimiz Cuma günü, bir anlaşmazlığın Ceramana’daki bir kontrol noktasında bir güvenlik gücü üyesinin öldürülmesi ve bir diğerinin yaralanmasıyla başladı.

Daha sonra Suriye askerleri, Dürzilerle varılan uzlaşma sonucu Jaramana’ya girdi. Jaramana’ya giren Suriye askerleri Dürzi bayrakları açtı. Dürzi milisler ile Suriye askerleri arasında çıkan çatışmanın ardından Netanyahu, İsrail ordusuna Dürzileri ve Jaramana’yı Suriye ordusuna karşı koruma talimatı vermişti.

Dürziler kimdir, ne istiyorlar?

Lübnan, İsrail ve İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’nde yaşayan Dürziler, Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde üçünü oluşturuyor.

Suriye Dürzileri, çoğunlukla ülkenin güneyindeki, Süveyda vilayetine bağlı Cebel Dürzi veya Havran kentlerinde yaşıyor. Bu alan güney Suriye’de Ürdün sınırına yakın bir yerde bulunuyor.

Suriye’de Golan yakınlarında da az sayıda Dürzi toplulukları var.

Suriye’deki Dürziler, iç savaş sırasında genellikle o zamanki devlet başkanı Beşar Esad’a bağlı kaldılar, ancak yönetimiyle de tam anlamıyla anlaşamadı.

Birçoğu orduda veya yerel güvenlik birimlerinde görev yaparken, 2018 yılında IŞİD’in elinde büyük bir katliam yaşadılar. Savaştan sonraki dönemdeyse Esad yönetimine karşı tavırlar almaya başladılar.

Esad düştüğünde, Dürziler, Şam’daki yeni yöneticilere karşı kendini konumlandırmaya çalıştı. Birçok azınlık topluluğu gibi Dürziler de Suriye’nin yeni lideri Ahmed Şara ve yeni yetkililerin “hoşgörülü olup olmayacağını” yakından izlediler. Şara’nın selefi cihatçı grubu Heyet Tahrir’uş Şam (HTŞ) ve önceki adıyla El Nusra Cephesi, İdlib’de Dürzilere ve diğer azınlık gruplarına karşı saldırgan bir tutum takınmıştı.

Suriye’nin yeni yönetimi, bugün çeşitli grupları kucaklamaya ve daha açık bir ulusal diyaloğu teşvik etmeye çalıştığını iddia ederken, Dürzilerin bir bölümü yeni koşullarda yaşadığı tedirginliğini İsrail müdahalesiyle atlatma çabası içerisinde. 

Bazı Dürzi liderler Şara ile görüşürken, diğerleri Süveyda’da daha fazla özerk bir sistem yaratmak istiyor. Son olarak, güneyde yeni bir Dürzi koalisyonu, Süveyda Askeri Konseyi ortaya çıktı. Bu, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun güney Suriye’nin silahsızlandırılmasından bahsettiği sırada gerçekleşti. İsrail hükümetinde Suriye’deki Dürziler ve Kürtlerle daha fazla işbirliği yapılması yönünde Şara yönetimine baskı yapan sesler var.

(Serbestiyet)