İran ve İsrail’den karşılıklı hava saldırıları: Son gelişmeler neler?

İsrail’in 13 Haziran’da İran’ın nükleer tesislerine ve füze üslerine düzenlediği saldırılarla tırmanan gerilim, İran’ın balistik füzeler fırlatmasıyla devam etti.

İki ülke arasında karşılıklı saldırılar 14 Haziran Cumartesi de devam etti.

İran Petrol Bakanlığı 14 Haziran akşam saatlerinde ülkenin güneyindeki Buşehr bölgesindeki iki büyük doğal gaz sahasının İsrail tarafından vurulduğunu açıkladı.

İran medyasında görgü tanıklarına dayandırılan haberlerde Güney Pars gaz sahası vuruldu. Aynı bölgedeki Fajr Jam Gaz Rafineri Şirketi’nin de vurulduğu bildirildi.

Böylece ilk kez İsrail İran’daki doğal gaz sahalarına saldırı düzenlemiş oldu.

Akşam saatlerinde İran devlet televizyonu İsrail kentlerine 100’den fazla füze fırlatıldığını söyledi. İsrail ordusu hava savunma sistemlerinin devrede olduğunu duyurdu.

Kudüs’ten bildiren BBC muhabiri Sophie Williams halkın sığınaklara yönlendirildiğini aktardı. Hayfa ve Kiryat’tan patlama sesleri geldiği bildirildi.

İran devlet televizyonu, yeni saldırı dalgasında füze ve drone’ların kullanıldığını duyurdu. İran’dan yapılan açıklamada ana hedefin Tel Aviv ve Hayfa olduğu söylendi.

Füzelerin düştüğü bazı yerleşim yerlerinde can kayıpları olduğu bildirildi ancak kaç kişinin öldüğü ve yaralandığı bilgisi henüz netleşmedi. Batı Celile’de 20’li yaşlarında bir kadının hayatını kaybettiği doğrulandı.

Saldırının ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, güvenlik kabinesini topladı.

Netanyahu: Bütün hedefleri vuracağız

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu 14 Haziran’da yayımladığı video açıklamada, “Ayetullah rejiminin her bölgesini ve bütün hedefleri vuracağız” dedi.

Netanyahu ayrıca İran’ın uranyum zenginleştirme tesislerine büyük zarar verdiklerini söyleyerek, “Gerekirse yine vururuz” dedi.

Tahran’daki “nükleer ve balistik füze” tehdidini hedef aldıklarını ileri süren Netanyahu, İsrail’in hedeflerine ulaştığını söyledi ve ekledi:

“Tahran’a giden yolu açtık. Çok yakında İsrail uçaklarını ve pilotlarımızı Tahran semalarında göreceksiniz.”

İsrail ilk saldırı dalgasında İran’dan 150 hedefi vurdu. İsrail ordusu İranlı dokuz nükleer bilimci ve uzmanın öldürüldüğünü duyurdu.

İsrail, İranlı komutanları ve uzmanları hedef alan “hassas” saldırılar düzenlediğini savunuyor, ancak Tahran ve diğer kentlerden gelen görüntülerde yerleşim yerlerinin de vurulduğu görülüyor.

İran devlet televizyonu, İsrail’in 13 Haziran gecesi düzenlediği saldırılar sırasında yıkılan bir apartmanda 20’si çocuk 60 kişinin öldürüldüğünü de aktardı.

14 Haziran Cumartesi bir açıklama da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’dan geldi.

İran devlet medyasına göre Pezeşkiyan, İsrail’in saldırılarına devam etmesi halinde, “daha şiddetli” yanıt vereceklerini söyledi:

“Siyonist saldırganlık devam ederse İran ordusu daha şiddetli ve güçlü yanıt verecek.”

İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın bu yorumları, Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif’le yaptığı telefon görüşmesi sırasında söylediği aktarıldı.

İran’dan ABD, İngiltere ve Fransa’ya uyarı

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, yaşananların ardından ABD ile nükleer görüşmeleri sürdürmenin gereksiz olduğunu söyledi.

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile görüşen Arakçi, “İsrail vahşeti” olarak tanımladığı saldırılar sonrasında görüşmelerin boşa düştüğünü belirtti. İran, İsrail saldırıları sonrası ABD’yi sorumlu tutmuştu.

Bu arada İran, batılı ülkelerin İsrail’i savunmaları halinde bölgedeki üslerini hedef alacağı uyarısında bulundu.

Reuters haber ajansının İran devlet medyasına dayandırdığı habere göre İran; ABD, İngiltere ve Fransa’yı Tahran’ın misilleme saldırılarını durdurması için İsrail’e yardım etmemeleri konusunda uyardı.

Aksi halde Tahran’ın bu ülkelerin bölgedeki askeri üslerini ve gemilerini hedef alacağı uyarısı yaptı.

13 Haziran Cuma günü neler oldu?

İsrail, 13 Haziran sabaha karşı İran’ın nükleer tesislerini ve önemli komutanlarını hedef alan kapsamlı saldırılar düzenledi.

Bu saldırılarda ülkenin en üst düzey komutanları ve nükleer programında yer alan bilim insanları öldürüldü.

İranlı yetkililer saldırılarda 78 kişinin öldüğünü, 320’den fazla kişinin de yaralandığını, bunların “büyük çoğunluğunun” siviller olduğunu kaydetti.

İran’ın dini lideri Ali Hamaney, İsrail’in savaş başlattığını söyledi.

İsrail ordusu, 13 Haziran Cuma günü İran’ın 100’e yakın füze fırlattığını bunların çoğunun havada durdurulduğunu açıkladı.

İran daha sonra balistik füzelerle İsrail’e misilleme saldırılarına başladı.

Saldırı sırasında Tel Aviv kent merkezinden dumanlar yükseldi.

İran Devrim Muhafızları, İsrail’deki “onlarca” hedefe saldırı yaptıklarını duyurdu.

Hamaney de 13 Haziran’daki misillemeyle eş zamanlı olarak yaptığı açıklamada ülkesinin İsrail’e “ağır darbeler indireceğini” söyledi.

13 Haziran gecesi boyunca karşılıklı saldırılar devam etti.

Reuters’a bilgi veren ABD’li yetkililer, İran füzelerini durdurmak için operasyona katıldıklarını doğruladı.

İsrail Savunma Bakanı İsrael Katz, Tahran’ın sivilleri hedef aldığını ve “kırmızı çizgiyi aştığını” savundu. Katz, İran’ın misillemenin “bedelini ödeyeceğini” söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da bir video mesajla İran’a yeni saldırılar yapılacağını söyledi.

Netanyahu, “Daha fazlası yolda. Rejim kendisine neyin çarptığını veya neyin çarpacağını bilmiyor. Hiç bu kadar zayıf olmamışlardı” dedi.

İsrail lideri, İran halkına da seslendi:

“Bu sizin ayağa kalkma ve sesini duyurma fırsatınız. Biz hedefimize ulaşırken, sizin de özgürlüğünüzü elde etmeniz için önünüzü açıyoruz. İran halkının özgürlük için, şeytani ve baskıcı rejime karşı, tarihi mirası ve bayrağı etrafında bir araya gelmesinin zamanı geldi.”

Tahran’da ise İsrail’e yapılan misilleme kutlandı.

Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta da sevinç gösterileri yapıldı.

New York’taki BM Güvenlik Konseyi toplantısında da gündem 13 Haziran’da başlayan yeni süreçti.

İran Temsilcisi Emir Said İravani, İsrail saldırıları için “barbarca ve suç” dedi.

İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Danon ise gazetecilere yaptığı açıklamada, “Tehditleri ortadan kaldırdığımız kesinleşene kadar devam edeceğiz” dedi.

Danon, Güvenlik Konseyi’nin amaçlarını anlamasını beklediklerini de söyledi.