İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan: Ahlak polisi kadınları artık rahatsız etmeyecek

İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ahlak polisinin kadınları başörtü zorunluluğu konusunda bundan sonra rahatsız etmeyeceğini söyledi.

Birleşmiş Milletler (BM) geçen hafta İran’da kadınların katı kıyafet kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle halen şiddetle cezalandırıldığı uyarısında bulunmuştu.

Temmuz ayında cumhurbaşkanlığı seçimini kazandıktan sonra düzenlediği ilk basın toplantısında konuşan Pezeşkiyan, bir kadın gazetecinin polis araçlarından kaçınmak için yolunu değiştirdiğini anlatması üzerine polisin halen sokaklarda olup olmadığını sordu.

Başörtüsünü saçları hafiften görünür şekilde takan gazeteci, polislerin sokaklarda olduğunu söyledi.

Pezeşkiyan buna yanıt olarak, “Ahlak polisi [kadınlara] karışmamalı. Ben kadınları rahatsız etmemeleri için durumu takipte olacağım” dedi.

22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünün ikinci yıl dönümüne denk gelen toplantıdaki bu konuşma, İran İslam Cumhuriyeti Haber Ağı dahil birçok ana TV kanalında yayımlandı ve sosyal medyada viral oldu.

Pezeşkiyan seçim öncesinde, başörtüsü zorunluluğunu denetleyen devriye uygulamalarına karşı çıkacağına söz vermişti. Ayrıca ülkenin uzun süredir devam eden internet kontrollerinin bir bölümünü hafifleteceğini de söylemişti.

İran, Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra ölümünün ardından ülke çapında kadınların öncülük ettiği protestoların yayılmasıyla sosyal medyada gözetimi artırmıştı.

Pezeşkiyan’ın ilk basın toplantısında bazı kadın gazetecilerin başörtülerini gevşek bağlamış olmasına izin verilmesi, kadınlar için uygulanan katı giyim kurallarının gevşetilmesinin işareti olarak yorumlandı.

BBC İzleme Servisi’ne göre bu tutum, kadın gazetecilerin başlarını tam örtmesinin zorunlu olduğu önceki resmi etkinliklere göre belirgin bir sapmaydı.

BM: Kadınlar daha fazla baskı altında

Pezeşkiyan’ın açıklaması ülkede kadınların katı giyim kurallarına karşı geldiklerinde cezalandırıldıklarını söyleyen Birleşmiş Milletler (BM) raporundan bir hafta sonra geldi.

BM’nin geçen hafta yayınladığı raporda, “Devlet yetkilileri, kadınları ve kız çocuklarını temel haklarından daha fazla mahrum etmek için baskıcı önlemleri ve politikaları genişletti” deniliyor.

Hükümetin hem kamusal hem de özel ortamlarda “hicap yasalarına uymaya ilişkin gözetimi artırdığı” ve kuralları ihlal eden kadınlara ve kız çocuklarına daha şiddetli cezalar uygulanmasını desteklediği belirtiliyor.

BM’ye göre güvenlik güçleri, zorunlu hicap yasalarına ve düzenlemelerine uymadığı düşünülen kadınları ve kız çocuklarını “dövmek, tekmelemek ve tokatlamak gibi süregelen fiziksel şiddet eylemlerini daha da artırdı.”

BM ayrıca, “Başörtüsü ve İffet” yasa tasarısının İran Muhafızlar Konseyi’nde son onay aşamasında olduğunu ve yakın zamanda tamamlanabileceğini belirtti.

BM araştırmacıları, “Yasa tasarısı, başörtüsü takmayan kadınlar için fahiş para cezaları, daha uzun hapis cezaları, iş ve eğitim fırsatlarında kısıtlamalar ve seyahat yasakları gibi daha sert cezalar öngörüyor” diyor.