Iraklı Şii lider Sadr ‘ulusal çoğunluk hükümeti’ seçeneğinde kararlı

Irak’ta parlamento seçimlerinin kazananı Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr “Ne Doğu Ne Batı, ulusal çoğunluk hükümetinin” kurulmasında kararlı olduğunu açıkladı. Bu açıklama Federal Mahkeme’nin seçim sonuçlarını açıklamasından 3 gün sonra geldi. Öte yandan Irak’ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki’nin yalnızlaştırıldığına dair açık sinyaller veriliyor. 

Sadr dün Fetih Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, Asaib Ehlil Hak lideri Kays el-Hazeli ve Haşdi Şabi Heyeti Başkanı Falih el-Feyyad’ın yer aldığı Şii Koordinasyon Grubu heyeti ile görüştü.

Sadr, görüşmenin hemen akabinde sosyal medya sitesi Twitter hesabı üzerinden “Ulusal çoğunluk hükümeti, Ne Doğu Ne Batı” yazılı bir kağıt parçasının fotoğrafını paylaştı.

İkinci kez aynı ifadeyi kullanan Sadr, bu ayın başında Amiri’nin konutunda Koordinasyon Grubu liderleriyle yaptığı ilk toplantının akabinde üzerine el yazısıyla “Ne Doğu Ne Batı” ifadesini yazdığı bir kâğıdı Twitter hesabından paylaşmıştı.

Geçtiğimiz haftalarda Sadr ile Koordinasyon Grubu liderleri arasında ikinci toplantının yapılması için birkaç girişim oldu. Fakat Sadr’ın Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki’nin ikinci toplantıya katılmaması şartını ileri sürmesi nedeniyle bu görüşme gerçekleşmedi. Fakat nihai seçim sonuçlarının Federal Mahkeme tarafından onaylanmasının ardından Amiri, Hazeli ve Feyyad Necef kentinin El-Hannane bölgesinde bulunan Sadr’ın konutunu ziyaret etti.

Sadr, Bağdat’ta birinci görüşmeden sonra yaptığı gibi paylaştığı son tweet ile Hannane’de gerçekleşen görüşmenin başarısız olduğunu duyurmak istedi. Bu tavır, Sadr’ın ulusal çoğunluk hükümetinin kurulmasında kararlı olduğunu ve ‘meseleleri birbirine karıştırmayı’ reddettiği anlamına geliyor. Bu da Şii cepheyi birleştirme çabalarının başarısız olduğu gerçeğini gösteriyor.

Hannane’de gerçekleşen görüşme hakkında bilgi sahibi kaynaklar, Sadr’ın ulusal çoğunluk hükümetinden taviz vermediğini aktardı. Kaynaklar, Amiri’nin yaptığı açıklamada görüşmeyi ‘olumlu’ diye nitelemesinin arkasında muhtemel görüşmelere kapıyı açık bırakmak istemesinin olabileceğini belirtti.

Amiri, basın açıklamasında, “Güçlü bir devletin hakim kılınması ve gelecek dönemin başarılı olmasından hareket ededen görüşme olumlu ve sorumluydu. Devlet inşasında başarı garantilerinin görüşülmesi tamamlanacak. Önümüzdeki günlerde bir kez daha Necef’e döneceğiz” ifadesini kullandı.

Asaib Ehlil Hak Sözcüsü Mahmud Rebii, görüşmeyi ‘verimli’ diye niteledi. Rebii görüşmenin ardından Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “Koordinasyon Grubu liderlerinin Sadr ile görüşmesi olumlu, verimli ve sorumluydu. Irak ve Iraklılara hizmet edecek şeyi sağlamak için yakın zamanda başka oturumlar ve diyaloglar olacak. Zira güç ve en büyük bileşenin birleşmesi, Irak’ın gücünün en iyi yoludur” ifadesini kullandı. Fakat basın yayın organlarının aktardığına göre Sadr Koordinasyon Grubu liderlerinin hükümeti kurma şekline dair taleplerini reddetti. Basına konuşan konuya yakın bir kaynak, “Koordinasyon Grubu heyeti Sadr’dan bir sonraki hükümetin, hiç kimseyi dışlamadan tüm siyasi mercilerin katılımıyla bir siyasi anlaşma üzerine kurulmasını talep etti. Sadr heyete bir sonraki hükümetin başarısının Meclis çatısı altında gerçek bir muhalefetin varlığına bağlı olduğunu iletti” dedi.

Siyasi gözlemciler, Sadr’ın, Kürt, Sünni ve Koordinasyon Grubu’nun bir kısmının yer alacağı çoğunluk hükümetinin kurulması konusundaki kararlılığını sürdürmeye hazır olduğu görüşünde. Fakat Koordinasyon Grubu, bir veya birden fazla Şii partiyi muhalefete geçmeye zorlayan Sadr’ın bu yaklaşımını kabul etmiyor. Bu seçenek geleneksel siyasi partileri kızdırıyor çünkü muhalefetteki partiler güç, makam ve mevkilerden mahrum kalıyor.

Basında çıkan açıklamaları dikkate alındığında Koordinasyon Grubu, bir sonraki hükümetin kuruluşunda Sadr Hareketi ve geniş tabanını görmezden gelemiyor. Irak’taki gelişmeleri takip eden birçok gözlemciye göre Sadr Koordinasyon Grubu’nun zayıf noktasına oynuyor.

Sadr’ın, Maliki’yi yalnızlaştırma konusundaki net çabasıyla ilgili Şarku’l Avsat’a değerlendirmede bulunan Iraklı bağımsız siyasetçi İzzet Şahbender, “Halihazırda tedavüle konulan ve Kürtleri (Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği) ve Sünnileri (Takaddum Partisi ve Azim Koalisyonu) Şiiler ile bir araya getirmeyi amaçlayan projeyi ulusal çoğunluk veya siyasi bir proje diye nitelemek mümkün değil. Bu proje, eğer gerçekleşirse, bariz bir şekilde uzlaşı hükümeti kurulmuş olur. Fakat bu proje belli bir bloğu yalnızlaştırmayı amaçlıyor” dedi.

329 sandalyeli Meclis’te 73 sandalye elde ederek seçimlerde birinci sıraya yerleşen Sadr Hareketi’ni, 37 sandalye ile Takaddum Partisi, 33 sandalye ile Kanun Devleti Koalisyonu ve 32 sandalye ile Kürdistan Demokrat Partisi takip etti.