Hakan Fidan: KYB Süleymaniye’de PKK ile işbirliği içinde

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “KYB Süleymaniye’de PKK ile işbirliği içinde. Sessiz yöntemle halletmeye çalıştık. Her seferinde söyledik. PKK ile aranıza mesafe koyun. ‘Savaşın demiyoruz ama işbiriliği içinde olmayın’ dedik.” ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldığı bir televizyon programında önemli açıklamalarda bulundu.

Bakan Fidan’ın konuşmasından satır başları şöyle:

“Bölgesel yayılmadan kaçınmak lazım”

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan ABD-İran’ın kontrollü çatışmalarına ilişkin “ABD ile İran’ın kontrollü çatışması Bölgesel yayılmadan kaçınmak lazım. Durum iyi değil. Daha büyük bir yayılmayla karşı karşıya kalabiliriz” ifadelerini kullandı.

İsveç’in NATO üyeliği

Bakan Fidan sözlerine şöyle devam etti;

“Nisan 2023’te Finlandiya’nın üyeliği tamamlandı. Bu süreçte çok yoğun şekilde toplantılar yapıldı. Ortak heyetler oluşturuldu. İsveç ve Finlandiya ile konuları müzakere ettiler. Anayasa’larına kadar birçok adımlar atıldı.

Farkındalık oluşturulması açısında önemliydi. Biz de Finlandiya’yı kabul ettik. İsveç’in üyeliğine geçtik. Terörizm bizim önemli konumuzdu. Savunma sanayi ile ilgili problemler var.

Güvenlikle ilgili çerçeveye ilişkin bir sınır çizildi. 3’lü zirve yapıldı. NATO Genel sekreteri, İsveç Başbakanı ve Cumhurbaşkanımızın katılımıyla. Terörle mücadeleye ilave olarak Türkiye’ye yönelik yaptırımların olmaması gerektiğine yönelik ve Türkiye’nin AB üyeliği konusunu bir belgeye bağladık.

Biz de çalışmalarımıza başladık. Sessiz bir diplomasi yürütüldü. Hollanda, Kanada ve bazı Avrupa ülkeleri yaptırımları kaldırdı. İsveç’le ilgili yasayı Meclis’ten geçirir geçirmez Biden kongreye mektup gönderdi.”

ABD’nin Türkiye’ye F-16 ve F-35 satışı

İsveç yasası Meclis’ten geçince Kongre’ye mektup yazıldı. ABD yönetimi kongre ile anlaşmadan satış olmuyor. F-35 ile ilgili problem bizim hava savunma savunma sistemi arayışımızın sonucu olarak ortaya çıktı. F-35’in biz müşterisi değil üretici ortaklarından biriydik. Bunu elimine etmek için çalışmalarımız devam ediyor. Maddi zararı tazmin için ciddi çalışmalar var. S-400 kararı sonrası Hisar sınıfı doktrini uyguluyoruz. Hava savunmamızı temin etmeliyiz.

Türkiye F-35 programına dönecek mi?

Neden olmasın? Ancak diğer yeteneklerimizden vazgeçmeyiz.

ABD-İran gerilimi

Gazze savaşıyla bölgesel yayılma riskini söylemiştik. İki taraf da belli bir aşamaya geçilmesini istemiyor. Ateşle oynuyorlar.

“Ateşle oynuyorlar”

Fidan, ABD’nin İran destekli gruplara düzenlediği saldırılara yönelik soruya ilişkin, ABD’nin “ateşle oynadığını” vurgulayarak, “Ateşle oynadığınız zaman o ateş her an yangına dönüşebilir. Kontrol altına alınamayabilir. Burada bir riskle karşı karşıyayız. Bu kontrol altına alınamamazlık meselesi bir tehdit olarak karşımızda duruyor.” ifadelerini kullandı.

Türkiye olarak bölgesel ortaklarla ve ABD ile sürekli görüşüldüğünü dile getiren Fidan, “Bölgesel yayılmadan kaçınmak lazım. Durum iyi değil. Daha büyük bir yayılmayla karşı karşıya kalabiliriz.” şeklinde konuştu.

Putin’in Türkiye ziyareti

Putin’in ziyareti önceden planlanmış bir ziyaretti. Daha önceden gelmesi gerekiyordu. Cumhurbaşkanımızın ziyaretleri oldu. Bu ziyaretle bazı konuları tekrar görüşme imkanı olacak. Cumhurbaşkanımız kendisiyle düzenli olarak görüşüyor. Türkiye ile Rusya arsında ciddi bir enerji anlaşması var. Akkuyu Nükleer Santrali var. Buna ilaveten güvenlik konuları var. Özellikle Suriye’yi merkez alan.

“Bu konu canımızı sıkıyor”

Türkiye’nin PKK/YPG konusunda hassasiyetleri var. İki lider öncesinde defaatle konuşulmuş konular. Verilen ve tutulmayan sözler var. Bu bizim canımızı sıkan bir konu.

O bölgede Rusya ile Türkiye arasında çatışmamazlık anlaşması var.

Bu her zaman sağlıklı işlemiyor maalesef. Rusya’nın da bizden beklentisi var bölgede. Bunlara bağlı olarak müzakereler yapılıyor. Gazze konusu var. Rusya’nın pozisyonu bize daha yakın. 

“Tahıl koridoru her zaman gündemimizde”

Tahıl koridoru her zaman gündemimizde. BM Türkiye Rusya ve Ukrayna arasında yapılan görüşmeler var. Putin’in ziyaretinde bu konu da konuşulacak. Cumhurbaşkanımız bu konuya çok önem veriyor.

Kendimize borç bildiğimiz bir konu. Ukrayna tahılından bahsedilmesinin sebebi şu; Rusların kendi tahılını göndermesinde sorun yok. Ukrayna’nın tahılını çıkaracağı limanlar Rus kuşatmasında. Ruslar tahılının ödemesini alamıyorlar çünkü bankacılık sistemine entegre değiller. Gemilerimizi sigorta edemiyoruz diyorlar. Ukraynalılar da tahılını çıkarıyorlar fakat geminin saldırıya uğrayı uğramayacağının garantisi yok.

Fidan’dan KYB’ye PKK uyarısı

“KYB Süleymaniye’de PKK ile işbirliği içinde. Sessiz yöntemle halletmeye çalıştık. Her seferinde söyledik. PKK ile aranıza mesafe koyun. ‘Savaşın demiyoruz ama işbriliği içinde olmayın’ dedik.

Bizi memnun etmeye çalışmaya çalışıyorlar gibiydiler. Ama biz baktık ki bunlar mesafe koymayacak. Havayolu taşımacılığında ciddi sınırlar getirdik. Süleymaniye Havalimanı’nın yüzde 60’ını kaybetmesi demek. Bu bizim tercihimizle ilgili bir konu değil.

Bu bizim terörle mücadelemizle ilgili bir konu. Suriye’de ise PKK ile mücadelede Fırat’ın doğusunda ve batısında farklı dinamikler var. Doğusunda ABD’liler, batısında İran ve Rusya var. Bu dengeyi gözeterek çalışmalarımızı yürütüyoruz.”

“Suriye tek başına karar alamıyor”

“Suriye ile ilgili görüşmelerimizde handikaplarımız oluyor. Suriye tek başına karar alamıyor. Yaşamsal destek veren ortaklarıyla hareket etmesi gerekiyor. İran, Rusya ve Suriye’nin ortaklığı var. Hamlelerimizi yaparken bunları gözetiyoruz. Suriye’nin ön koşul koyarak Türkiye ile müzakere yapması çok yanlış. Bu yanlış bir usül. Biz Astana sürecini ihlal etmedik.

Suriye’de devam eden istikrar süreci var. Bunu konuşmamız lazım. Konuşmak için bile şart getiriyorsanız, siz çok fazla çözümle ilgilenmiyorsunuz demektir. Diyalog niyeti varsa bu sahada somut neticeye yansıyabilir.

İzah ettiğim ve izah etmediğim nedenlerden ötürü Suriye tek başına karar alamıyor. Görüşmelerde hep bir başka ülke oluyor. Topraklarımıza daha fazla mülteci gelmesin istiyoruz. Suriye kendi barışını sağlasın biz de olan Suriyeli kardeşlerimiz de dönsünler. Bunu bile tartışma zeminine getirmede problemleriniz var. Bizim tarafımızda bir tane aktör var.

Cumhurbaşkanımız bir vizyon çiziyor. Ne istediğimizi biliyoruz. Ama karşı taraf öyle değil. Ortada çok fazla fırsat var. Bu gerçeği”

Türkiye-AB ilişkileri

AB üyeliğiyle ilgili çok şey var anlatmamız gereken. Biz bu konunun geçmişine ve bugüne bakarak çıkardığımız dersler var. Bu konuda geliştirdiğimiz bakış açılarını Cumhurbaşkanımıza arz ediyoruz. Cumhurbaşkanımızın ciddi müktesabatı var. Ciddi tecrübesi var bu konuda. Bundan istifade ediyoruz. AB’nin önce bir şeye karar vermesi gerekiyor. AB, Türkiye’yi üye yapmak istiyor mu istemiyor mu? Bu soru bize sorulacak bir konu değil. AB buna karar vermeli. Bizim de içinde bulunduğumuz süreçler var. Sarkozy iktidara gelene kadar ciddi iyi ilerleyen bir süreç vardı. Sarkozy ile beraber bu irade değişti. Tabanımız Türkiye gibi bir ülkeyi içimize almayı doğru bulmuyoruz dendi. Türkiye AB üyesi olsaydı, Brexit ile karşı karşıya kalmazlardı. Stratejik güç dengesine girmek istediklerinde yanında ABD olması gerekiyor. Bunları kendileri değerlendirmeli. AB ulus, devlet üstü bir yapı olmayı başardı. Kendi aralarında ekonomik birliktelik var. Fakat AB medeniyet üstü bir yapı olmayı başaramadı. Bu soruyu da kendilerini sormuyorlar. Kendilerini ontolojik olarak o kadar haklı bir yerde duruyorlar ki bu dediklerimizin farkında değiller. AB’ye Türkiye ile ilgili İslam ile ilgili aynı soruyu sorun. Karşı taraf neyi red ettiğini bilmiyor. AB bizi aldı, almadı diye beklemiyoruz. Başka alanlar aramak zorundayız. Bu bizim görevimiz. İstediğimiz türden bir ortaklık olmazsa bunu inşa etmemiz gerekiyor. Böyle kurucu bir zihne ihtiyacımız var. O sistemi kuracak kadar deneyimimiz ve bilgimiz var.”