Diyarbakır’ın Şifalı Sular Beldesi: Çermik
Çermik, Diyarbakır’ın şifalı sıcak sularıyla şöhret kazanmış turistik ilçelerinden biri. Çermik Kaplıcası, mimari ve tarihi dönem analizine konu oluyor. Hamambaşı Mevkiinde, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Elazığ illerine ulaşım sağlayan karayollarının kesişim noktasında bulunan kaplıca, 277 ada ve 3 parsel numarasıyla kayıtlı olup, kuzey-güney doğrultusunda geniş bir alana yayılmış durumda.
Çermik kaplıcaları, Dicle ve Fırat arasında uzanan toprakların kadim ruhunu taşır. Eski ismi Aberna olan ilçe ‘Herikli’ Türkmenlerinin ev sahipliği yaptığı eski bir Türkmen yerleşimi olan Çermik’in nüfusu bugün Türkler, Zazalar ve Kürtlerden oluşuyor. Halkı geçimini büyük oranda kaplıca turizminden kazanıyor.
Efsaneye göre İslam fethinden önce inşa edildiği düşünülen Çermik Kaplıcası, sıcak su kaynağının uzun bir geçmişe dayandığına işaret ediyor. Süryani Rahip Mar-Yeşuva’nın “Vakayinamesi”ne göre, Çermik sıcak su kaynağı Yukarı Dicle ve Fırat Bölgesi’nin en iyi yerli kaynağı olarak öne çıkıyor.
Çermik Hamamı, zaman içinde yapılan müdahalelerle önemli değişikliklere uğramıştır. Hem dış hem de iç kısımlarına eklemeler yapılarak, hamamın mimari karakteri büyük ölçüde değiştirilmiştir. Ancak, Osmanlı Dönemi’nde Evliya Çelebi’nin “Seyehatname”sinde yer alan bilgiler, mevcut yapının varlığını Osmanlı Dönemine kadar götürmektedir.
Çermik Kaplıcalarındaki suyun bileşimindeki sodyum, bikarbonat, klor, sülfat, iyot, bromür ve kükürt gibi minerallerin, tedavi sürecinde önemli bir rol oynadığı ifade ediliyor.
Çeşitli deri ve adele ağrıları ile felç ve romatizmal hastalıklara çok iyi gelen Çermik Kaplıcalarında bulunan Belkıs Hamamı özelikle çocuk sahibi olmak isteyen bayanların akın ettikleri bir yer haline gelmiştir. Burada özel bir dua ile yıkanan kadınların çocuk sahibi olacağına dair yaygın bir inanç vardır. (Derleme)
