Diyarbakır’da sesiyle erkek dengbejleri gölgede bıraktı
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sözlü gelenek dengbejlik, genelde erkekler tarafından sürdürülüyor. Diyarbakır’da Dengbej Evi’nin tek kadın temsilcisi olan ‘Dengbej Feleknaz’, kadınlar yapamaz düşüncesini kırıp, bu geleneğin temsilciliğini üstleniyor.
Diyarbakır’da sesiyle erkek dengbejleri gölgede bırakan Feleknaz, dengbejliği ilk kadınların başlattığını söyledi. Diyarbakır Dengbej Evi’nde gönüllü olarak sahne alan ve gelen yerli yabancı turistlere kelamlarını aktaran Dengbej Feleknaz, ilk kez kadın dengbej olduğunu gören vatandaşların güzel tepkiler verdiğini söyledi. Geçmişten günümüze dengbejlik geleneğini anlatan Dengbej Feleknaz, “İlk olarak bizim köylerde düğünler olurdu. Saz yok, davul yok, erbane yok, davul-zurna yoktu ve biz düğünlere giderek uzun havalarımızla oyun havalarımızı oynar, 3 gün, 3 gece, 7 gün 7 gece düğünümüzü yapardık. Gelinin evine giderken oyun havalarının 5-6 çeşidini biliyorum. Damadın uzun havaları ayrı, gelinin ayrı, her biri ayrıdır. Her kültür ayrı, örf adeti ayrı. İlk başta düğünlerde söyledim. Yine tepki alıyorduk, yüksek sesle söylüyoruz diye. Gerekçe ise erkekler rahatsız oluyor diye. Yavaş yavaş o zinciri kırdık. Diyarbakır’a geldim. Dengbejlikte anne ve kadının emeğidir. Dengebjlik dert söylemektir. Derdini söyleyip dökmektir. Her şeyi hafızamızda kaydedip yazısız bir şekilde söylüyoruz. Kız, bir oğlana aşık olmuşsa ve aile vermemişse kendisi ve onun üstüne söyler, sevdiği askere gitmiş onun üstüne söylemiştir, sevdiği öldürülmüşse onun üstüne söyler ya da birinin kardeşi öldürülmüştür onun üstüne söyler. Bunların hepsi dengebjlik dert söylemek olarak geçiyor. İnsanın acısı varsa söyler. Örneğin taziye ağlamakla güzel, düğün eğlenmekle güzel. Bu, örneğin hem yas için hem de düğün için söylenmiş bir söz. Gelenler beni görünce hem şaşırıyor hem de seviniyor. İki defa Avrupa’ya gittim. Paris ve Polonya’ya. Burada beni gören yerli ve yabancı turistler yoğun ilgi gösteriyor” dedi.(İHA)
