Bağdat ve Erbil petrol ihracatı konusunda ön anlaşmaya vardı
Irak’ın başkenti Bağdat’ta gerçekleşen görüşmelerde, Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile Irak Federal Hükümeti, petrol ihracatı ve iç tüketimle ilgili paylaşıma dair “ön anlaşmaya” vardı. Ancak Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol şirketlerinin mali hakları ve talepleri konusunda nihai mutabakat henüz sağlanmadı.
Kürdistan Bölgesi Doğal Kaynaklar Bakanı Kemal Muhammed başkanlığındaki heyet, Bağdat’ta federal hükümet yetkilileriyle bir araya geldi.
Görüşmelerde, günlük 280 bin varil petrolün Irak’ın devlet petrol pazarlama şirketi SOMO’ya teslim edilmesi, 120 bin varilin ise iç tüketimde kullanılması konusunda mutabakat sağlandı.
Gelir paylaşımı yüzde 50 oranında olacak
Rûdaw’ın haberine göre taraflar, petrol sevkiyatı ve elde edilen gelirlerin yüzde 50 oranında paylaşılması üzerinde uzlaştı.
Ancak nihai anlaşmanın, Irak Ekonomi Bakanları Kurulu’nun önümüzdeki haftalarda yapacağı toplantıda resmen onaylanması bekleniyor.
Anlaşma kapsamında ayrıca, üretilecek her bir varil petrol için şirketlere iki ay süreyle geçici olarak 16 dolar ödeme yapılması kararlaştırıldı.
Buna rağmen, petrol şirketleri bu rakamın uzun vadede yeterli olmadığını belirterek üç ana konuda garanti talep etti.
Petrol şirketlerinden üç temel talep
Kürdistan Bölgesi’nde faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinden birinin yetkilisi şirketlerin şu talepleri olduğunu belirtti:
1 – Sözleşmelere müdahale edilmemesi: Şirketler, mevcut üretim sözleşmelerinin değiştirilmemesi gerektiğini savunuyor. Bu sözleşmeler, üretim üzerinden pay esasına dayandığı için doğrudan sabit fiyatla çalışmaya uygun görülmüyor.
2 – Borçların çözülmesi: Şirketler, yaklaşık 900 milyon dolarlık alacaklarının ödenmesini istiyor. Bu borçların Erbil mi yoksa Bağdat tarafından mı ödeneceği ise belirsizliğini koruyor.
3 – Gelecek projelerin netleştirilmesi: Şirketler, hâlihazırda yatırım yaptıkları petrol sahalarında gelecekteki projelerin nasıl şekilleneceği konusunda netlik istiyor. Özellikle bazı sahalarda tek bir projenin maliyeti 17 milyon doları bulabiliyor.
Şirket yetkilisi, bu üç talebin karşılanmaması halinde ihracat sürecinin yeniden durma riskiyle karşı karşıya kalabileceğini vurguladı.
Yeni görüşme bu hafta yapılacak
Petrol ihracatının durdurulmasına neden olan sorunların çözülmesi için taraflar bu hafta içerisinde Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile federal hükümet temsilcilerinin katılımıyla ikili veya üçlü toplantılar yapmayı planlıyor.
Yeni toplantıların hedefi, şirketlerin kaygılarını gidermek ve süreci resmiyete dökmek olacak.
25 Mart 2023 tarihinden bu yana Kürdistan Bölgesi’nden Türkiye’nin Ceyhan Limanı üzerinden yapılan petrol ihracatı durdurulmuştu. Bu yıl yürürlüğe giren Irak’ın yeni bütçe yasası ise petrol ihracatının yeniden başlamasının önünü açacak hukuki zemini sağlamıştı.
Yetkililer, anlaşmanın 1 Temmuz Salı günü yapılacak Irak Bakanlar Kuruu toplantısında nihai onaya sunulabileceğini belirtiyor.
