“Aşırı sıcaklar yaygın olarak kullanılan birçok ilacın yan etkilerini körüklüyor”

Artan aşırı sıcaklar, yaygın olarak kullanılan birçok ilacın yan etkilerini de körükleyerek insan sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.

Sıcak hava, insülin gibi soğutulması gereken ilaçlara zarar verebiliyor. Astım ve KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) tedavisinde kullanılan solunum cihazları patlayabiliyor ya da alerjik tepkilere karşı kullanılan EpiPen gibi epinefrin enjektörleri arızalanabiliyor. Posta yoluyla hastalara gönderilen ilaçlar da sıcak nedeniyle bozulabiliyor.

Hangi ilaçlar sıcakta sorunlara neden olabilir?

Kandaki sıvıyı azaltan tansiyon hapları dehidrasyona yol açabiliyor. Kalp rahatsızlıkları için kullanılan beta blokerler cilde giden kan akışını azaltabiliyor ve yüksek sıcaklıkların daha az farkına varmamıza neden olabiliyor.

Bazı antidepresanlar insan bedeninin kendini serinletme yetisini engelleyebiliyor. Aspirin ve reçetesiz satılan diğer bazı ağrı kesiciler, sıvı ve sodyum seviyelerini düşürerek yüksek sıcaklıklarla başa çıkmayı zorlaştırabliyor.

Sıcaklık ve ilaç yan etkilerinin birleşimi baş dönmesine ve düşmelere yol açabiliyor. Florida Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden eczacı Bradley Phillips, alkolün bu tehlikeyi arttırdığını söylüyor.

Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin MedlinePlus web sitesinden ilaçların yan etkileri ve saklama gereksinimleri hakkında daha fazla bilgi edinmek mümkün.

Hastaların doktor ya da eczacılarıyla konuşarak bilgi alabileceğini söyleyen Phillips, dehidrasyon yani sıvı kaybını arttıran ilaçlar kullanılması durumunda ne kadar su içilmesi gerektiğinin de öğrenilmesini tavsiye ediyor.

Susuz kalınmaması gerektiğini vurgulayan Phillips, “Vücudunuzun size susadığınızı söylediğinde buna güvenmemeniz gerekiyor” diyor.

Antibiyotikler, antifungaller ve akne ilaçları gibi bazı ilaçlar, güneşe karşı hassasiyeti arttırarak kızarıklıklara ve güneş yanıklarına neden olabiliyor. Houston’daki Baylor Tıp Fakültesi’nden aile hekimi Dr. Mike Ren, bu ilaçları alanların şemsiye, güneşten koruyucu kumaşlardan yapılmış giysiler ve güneş kremi kullanmasını tavsiye ediyor.

Ren, “Antibiyotik kullanıyor olabilirsiniz, çok fazla düşünmeden plaja giderseniz kocaman bir güneş yanığı ile geri dönebilirsiniz” diyor.

Seyahat sırasında ilaçlar nasıl korunmalı?

İlaçlar, soğutulmaları gerekmediği sürece genellikle serin ve kuru bir yerde saklanmalı. Ancak seyahat ederken bu zor olabiliyor.

Yazın otomobille uzun bir yolculuğa çıkmadan önce, ilaçların saklama gereksinimleri için etiketlerinin kontrol edilmesi gerekiyor. Soğutulması gerekmese bile, araba ile seyahat ederken ilaçlar bir soğutucuda taşınmalı. Arabanın bagajı veya torpido gözü, oda sıcaklığında saklama için bile çok sıcak olabiliyor.

Uçak seyahatlerindeyse uçağın kargo bölümünde taşınması için teslim edilen bagajın gecikmesi, kaybolması ve kargo bölümünün çok soğuk olması ihtimaline karşı ilaçların el çantasında taşınması gerekiyor.

Hastalara posta yoluyla gönderilen ilaçlar nasıl korunmalı?

Hasta siparişlerini posta yoluyla gönderen eczaneler, ilaçları saklama ve taşıma sırasında güvenli sıcaklıklarda tutmakla sorumlu. En iyi uygulama, hassas ilaçları buz paketleri ve sıcaklık monitörleri içeren özel ambalajlarda göndermek.

Ancak bu her zaman uygulanmıyor. Dr. Ren, bazen ilaçların kötü bir zamanda teslim edilebildiğini söylüyor.

Dr. Mike Ren, “Bütün gün işte olacağınızı biliyorsanız ya da tatildeyseniz ve ilaçlarınız teslim edilecekse, 38 derece sıcakta dışarıda durmasını kesinlikle istemezsiniz” dedi. Hastaların posta yoluyla aldığı ilaçların sıcaktan zarar gördüğünü düşünmesi durumunda eczaneyi arayarak sorunu bildirmeleri tavsiye ediliyor.

Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var mı?

Bu sorunun yanıtı, evet. ABD ve Avustralya’daki araştırmacılar, ısı ve ilaçlarla ilgili bazı yaygın uyarıların arkasında çok fazla bilimsel kanıt olmadığını söylüyor. Sydney Üniversitesi’nden Ollie Jay, Dünya Sağlık Örgütü’nün yüksek sıcaklıktan etkilenebileceğini belirttiği 11 ilaç kategorisinden yalnızca dördü için kanıt bulunduğunu vurguladı.

Sıcaktan uzak durmak gibi, ilaçların değil insan davranışlarının değiştirilmesini öneren Ollie Jay, “Biraz daha temkinli olun” diyor.

Massachusetts General Hastanesi’nden acil servis doktoru Dr. Renee Salas, iklim değişikliği hızlandıkça, hangi ilaçların sıcakta en riskli olduğunu bilmeye ihtiyaç olduğunu görüşünde. Salas, “Henüz bu sorunun cevabına sahip değiliz ve bunu hızla çözmemiz gerekiyor” diyor.