AKP Kürt seçmen desteğini kaybediyor, CHP’nin ürkek davranması rahatsızlık yaratıyor
Adı konulmasa bile seçim atmosferine girildi. CHP Diyarbakır ve Urfa başta olmak üzere Kürt kentlerinde çalışmalarını arttırdı. AKP seçmeni ise partisinin politikalarından rahatsız.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Diyarbakır’a 9-11 Mart tarihleri arasında yaptığı ziyaretle ilgili tartışmalar sürüyor. Kılıçdaroğlu’nun Diyarbakır’a gelmeden önce sarf ettiği “Demokrasinin yolu Diyarbakır’dan geçer” sözleri nedeni ile Kürt meselesine ilişkin mesajlar vereceği beklentisi yükselmişti. Kılıçdaroğlu Diyarbakır ziyareti öncesi ‘Helalleşme’ ifadelerini de kullanmıştı. Diyarbakır ziyaretinde ise bu ifadesini biraz daha açıp “Helalleşme Yüzleşmedir” diyerek, 12 Eylül mağdurları ve Roboski’de çocuklarını kaybeden aileler ile yüzleşilmesi gerektiğini ifade etti. Kılıçdaroğlu, Diyarbakır ziyaretinde Kürt meselesine ilişkin somut ve güçlü bir mesaj vermediği gibi, yeni bir şey de söylemedi.
SORUNUN ÇÖZÜMÜNE İLİŞKİN PROGRAM YOK, TEMEL STRATEJİ AŞİRET GÜCÜ
Remzi Budancır’ın haberine göre;Kürt seçmene ilişkin güçlü mesajlar vermeyen CHP, son bir yıldır Kürt kentlerinde varlığını göstermeye başladı. Ancak CHP’nin Kürt illerinde varlık göstermesi seçmenin beklediği gibi Kürt meselesinin çözümüne ilişkin yeni bir program, yeni söylemle kabul görme stratejisine dayanmıyor. 1990’lı yıllardaki merkez sağ partilerinin yaptığı gibi Ankara merkezli, iktidara gelme olasılığı olan partilerin etrafında toplanmak isteyen aşiretler, güçlü aileler üzerinden yapmaya çalışıyor. CHP’ye son katılımların geçmiş dönemde AKP başta olmak üzere merkez sağa yakın partilerde siyaset yapması bunun en somut örneği.
Bir önceki seçime kadar AKP’ye yakın duran bir çok aşiretten önemli isimler CHP’ye geçtiklerini duyurdu. Van’da Ertoşi, Diyarbakır’da Beytikan, Urfa’da Şeddadi, Dına ve Asi aşiretleri bunlardan sadece birkaçı. Kılıçdaroğlu’nun Diyarbakır ziyaretinde Hesenan ve Bingöl’ün Yamaç (Müsyan) Aşiretinin de CHP’ye katıldığı duyuruldu. Bu geçişler kuşkusuz CHP’nin bölgede görünür olması açısından önemli ancak bunun seçmen desteğine dönüşme olasılığının olacağı anlamına gelmiyor. Hali hazırda muhafazakâr yapıya sahip olan bu aşiretlerin blok olarak CHP’yi desteklemeleri oldukça güç görünüyor.
CHP’ye katıldıkları belirtilen bu aşiretlerin oy potansiyelleri, tercih ettikleri siyasi partiler kimler? Basında en fazla yer alan Van Ertuşi aşiretinden olduğu belirtilen İskender Ertuş’un CHP’ye katılması oldu. Van Başkale ilçesinden olan İskender Ertuş’un aşiretine bağlı 4 bin civarında korucu olduğu belirtiliyor. İskender Ertuş, her dönem siyaset sahnesine çıkan bir isim. Çözüm sürecinde, 7 Haziran 2015 seçimlerinde HDP’ye katılan Ertuş’un rozetini Selahattin Demirtaş takmıştı. 7 Haziran seçimlerinin ardından çatışmaların artması üzerine aynı kişi beraberinde olan korucularla birlikte açıklama yaparak, AKP’ye katıldığını açıklamıştı. Ertuş’un AKP’ye geçtiği dönem olan 1 Kasım 2015 seçimlerinde HDP Başkale’de oyların yüzde 95’ini aldı. 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Başkale’de Selahattin Demirtaş yüzde 83, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 12 oranında oy aldı.
En son 31 Mart 2019’da yapılan yerel seçimlerde de Başkale’de HDP birinci partiydi. HDP Belediye seçimlerinde yüzde 73, AKP ise yüzde 21 oranında oy aldı. CHP ise yüzde 3’lerde kaldı. HDP’ye karşıt olan partilerde yer almasına rağmen İskender Ertuş’un seçimlere bir etkisi görünmüyor. Hem ilçede, hem de Van genelinde en güçlü olan parti HDP. CHP’nin yükselen imajının kısmi olarak olası seçimlere etkisi olsa da, sonuçları değiştirecek düzeyde bir etkisi görünmüyor. Diğer partilerin HDP dışında AKP ile yaraşabilme güçleri bu aşamada yok gibi.
YAMAÇ AŞİRETİ: MUHAFAZAKÂR BİR YAPIYA SAHİP, CHP’YE DESTEK BEKLENMİYOR
Sadece Van değil, diğer aşiret yapıları da oldukça ilgin. Kılıçdaroğlu’nun Diyarbakır ziyaretinde CHP’ye katıldığı belirtilen Yamaç (Müsyan) aşireti muhafazakâr yapısı ile biliniyor. Bu aşiretin üyeleri genellikle AKP ve Hüdapar’a destek veriyor. HDP’de bu aşiretten destek alan bir parti. Aşiret Bingöl ve Diyarbakır bölgesine dağılmış durumda. Bingöl’de olanların çoğu AKP’ye destek verirken, Diyarbakır’da olanların büyük bir bölümü Hüdapar’lı. Ebu Hanzala olarak bilinen Halis Bayancuk’ta Yamaç aşiretinden. Muhafazakâr yapısı ile bilinen bu aşiret mensupları adaylık, yada iktidara gelme olasılığı üzerinden kısmen de olsa destek verse de, CHP’ye yoğun bir desteği bu aşamada mümkün görünmüyor.
AKP AÇISINDAN RİSK GELECEK VE DEVA PARTİLERİ
Kürt kentlerinde HDP’ye destek veren seçmenin başka partiye kayması şu aşamada zor. En çok geçişler AKP’de oluyor. Ekonomik kriz, Kürt meselesinde güvenlikçi politikaların uygulanması, AKP’de MHP dilinin hâkim olması bu geçişleri hızlandırıyor. Ancak bu seçmen kitlesi sadece CHP’ye değil, DEVA ve Gelecek Partisi’ni de tercih ediyor. Ali Babacan liderliğindeki DEVA partisi bu seçmen için daha cazibeli bir noktada gibi. CHP’nin yeni hali, DEVA ve Geleceğin sahada görünür olması AKP açısından risk oluşturacağa benziyor.
