Şal û Şapik yeniden ekonomiye kazandırıldı
Siirt, Şırnak ve Hakkari’de yüzyıllardır kullanılan çok ince tiftik ipliğinden ustalarca dokunmakta olup özel bir stilde diktirilip giyilen Şal u Şapik, yelek ve şelema olmak üzere dört parçadan oluşan bu yöresel kıyafet yeniden ekonomiye kazandırıldı. Şırnak’ta kurulan atölyede 45 kadının ürettiği şal ü şapik hem Türkiye hem de yurtdışında alıcı buluyor.
Tiftikten elde edilen ipliklerin kök boya ile renklendirilmesinin ardından dokunmasıyla elde edilen şal ü şapik, yüzyıllardan beri Siirt, Şırnak ve Hakkari yöresinde kullanılıyordu. İlk olarak ne zaman üretildiği bilinmeyen kumaş yıllar içinde kaybolmaya yüz tuttu.
Üretim az olsa da talebin eksik olmaması nedeniyle, insanlar yurtdışından kumaş ithal etmeye başladı. Bunun üzerine Şırnak Üniversitesi şal ü şapik kumaşını yeniden üretmeye başladı. Valilik ve belediyenin de destek verdiği proje ile önce modern tezgahlar inşa edildi. Ardından 45 kadına kurs verildi. Hazırlıklar tamamlanarak atölye açıldıktan sonra kadınlar üretime başladı.
Yıllar sonra yeniden çalışmaya başlayan tezgahlarda şal ü şapık üretimi başladı. Üretilen kumaşlar önce bölgede ardından Türkiye’de pazar buldu. Teknoloji öğretmeni Mustafa Arslan ,Şırnak’ta şal ü şapık kumaşının 500 yıllık tarihi olduğunu ama kesin ne zaman başlandığının bilinmediğini yaklaşık 7 yıldır burada kıl keçisinden elde edilen tiftikle dokumacılığın yapıldığını söyledi.Çalışan ustaların tamamının kadın olduğunu belirten Arslan üretilen kumaşında Güney Kürdistan’a ihraç edildiğini belirtti.
Şırnak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Emin Erkan’da kentin atölye sayesinde ithalatçı konumundan ihracatçı konuma geçtiğini söyledi. Son olarak Güney Kürdistan’dan 100 bin dolarlık sipariş aldıklarını vurgulayan Erkan,”Şu anda 45 kadın çalışıyor. Eskiden şal ü şapik üretiminde kadınlar çalışamıyordu, erkek gücü gerektiren bir şeydi. Çukur kazılıyordu ayaklar çukura konulup güçle yapılan bir şeydi. Yeni dizaynlar yapılarak kadınların çalışabileceği bir ortam yaratıldı. Şu anda 45 kadın buradan ekmek yiyor. Bu kumaşı da memleketimizde özellikle bürokratlar talep etmeye başladı. Yabancı ülke liderleri için siparişler veriliyor. Güney Kürdistan’dan 100 bin dolarlık sipariş aldık. Normalde bin dolara Güney Kürdistan’dan alıp dikiyorduk şimdi 500 dolara üretebiliyoruz bir ceketlik kumaşı. İthalatta yapılan bir ürün ihracata dönüştü” şeklinde konuştu.
Şal-Şapik, Mezopotamya’da dokunan ilk kumaşın olarak da biliniyor. Yazın serin, kışın ise sıcak tutması ve dayanıklı olması nedeniyle tercih edilmiş. Şal-şapikten, genişçe bir pantolon, yelek ve iç yelekten oluşan kıyafetler dikiliyordu. Önceleri halkın günlük kıyafetiyken zamanla daha az tüketilmesi yalnızca düğün ve bayramlarda giyilir oldu. Şimdilerde ise bu kumaştan modern kıyafetler de yapılıyor.(VOA)
