Ahmed Şara 58 yıl sonra BM’de konuşan ilk Suriye lideri oldu
Suriye’nin geçici devlet başkanı Ahmed Şara, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda konuştu.
Şara tarihi konuşmasında, “Suriye, dünya milletleri arasında hak ettiği yeri geri alıyor” dedi.
Bu konuşmayla Şara, 1967 yılından bu yana BM Genel Kurulu’nda konuşan ilk Suriye lideri oldu.
Bu konuşma Şam kent merkezinde de kutlamalarla karşılandı.
Ahmed Şara’nın ABD’deki temasları, Suriye’de geçen yıl göreve gelen yeni yönetimin birçok ülkeyle diplomatik ilişkilerini geliştirme çabalarında önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Şara, Genel Kurul’a hitaben yaptığı konuşmada, “Suriye, kriz ihraç eden bir ülke olmaktan çıkmış, barış fırsatı olmuştur” dedi.
Ülke içi çatışmalara direkt değinmese de, “Kan dökülmesinden sorumlu olan herkesi adalete teslim edip hesap soracağımı garanti ediyorum” mesajı verdi.
Suriye lideri konuşmasında İsrail’in ülke topraklarını hedef alan saldırılarına da değindi.
Şaraa, “İsrail’in ülkeme yönelik saldırıları, Suriye’ye verilen uluslararası desteğe aykırı bir şekilde devam ediyor ve yeni tehditler yaratıyor” dedi.
Şaraa, ülkesinin 1973 Yom Kippur Savaşı’ndan sonra varılan ateşkes anlaşmasına bağlı olduğunu söyledi.
İsrail, Suriye’deki askeri alanları ve Savunma Bakanlığı binasını bombalamıştı.
60 yıl boyunca baskıcı bir rejim altında yaşadıklarını ifade eden Şara, ülkesine yönelik yaptırımların “tamamen” kaldırılması çağrısı yaptı.
Şara, 24 Eylül’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de biraraya geldi.
Özel giriş vizesi
ABD, Şara ve heyetine sadece 21–25 Eylül tarihleri arasında geçerli olacak şekilde özel giriş vizesi verdi.
Şara, Hayat Tahrir eş-Şam (HTŞ) örgütünün lideri olduğu dönemde, ABD tarafından “terörist” olarak aranıyordu. Yakalanmasına yardımcı olacak kişi ya da kişilere 10 milyon dolar ödül vadedilmişti.
HTŞ öncülüğündeki muhalifler 8 Aralık 2024’te Şam’a girerek yönetimi ele geçirmiş, Devlet Başkanı Beşar Esad Rusya’ya kaçmış ve Ahmed Şara ülkenin geçici devlet başkanı olmuştu.
ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs ayında 10 milyon dolarlık ödülü ve ülkesinin Suriye’ye yönelik tüm yaptırımlarını kaldırdığını açıklamıştı.
Suriye ekonomisi, ABD ve çok sayıda Batılı ülkenin, eski devlet başkanı Beşar Esad dönemindeki yaygın insan hakları ihlalleri nedeniyle uyguladıkları yaptırımlar yüzünden ağır darbe almıştı.
Suriye’den ABD’ye lider düzeyinde son ziyaret 1967’de yapılmış, dönemin Suriye Devlet Başkanı Nureddin Etasi BM Genel Kurulu’nda konuşmuştu.
1970’de Hafız Esad darbeyle işbaşına gelmiş, ölümü sonrası 2000’de oğlu Beşar Esad Suriye’nin yeni lideri olmuştu.
İki lider de ABD’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirmedi ve BM Genel Kurulu’nda hiç konuşmadı.
Önce ABD’deki Suriyelilerle bir araya geldi
Ahmed Şara ve Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şibani, New York’ta ilk olarak ABD’de yaşayan Suriyelilerle biraraya gedi.
Şara konuşmasında ülkedeki Suriyelileri, “Suriye Arap Cumhuriyeti’nin gerçek yüzünü yansıttıkları” için övdü ve onlara “ülkelerine hizmet etme konusundaki samimi çabaları” nedeniyle teşekkür etti.
İsrail medyası, katılımcılar arasında 11 Yahudi Suriyeli de olduğunu, bu kişilerden Haham Yusuf Hamra’nın, Suriye’nin yeniden inşasına katkı amacıyla 100 bin dolar bağışta bulunduğunu yazdı.
İsrail ile Suriye arasında güvenlik anlaşması müzakereleri sürüyor.
Şam yönetimi bu anlaşmayla, İsrail’in ülkedeki hava saldırılarını durdurmayı ve İsrail askerlerinin Suriye’nin güneyinden çekilmesini güvence altına almayı umuyor.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, iki ülkenin anlaşmaya yakın olduğunu kaydetti.
Bu anlaşmayla, İsrail saldırıları durdurmayı, Suriye’nin ise İsrail sınırına herhangi bir ağır silah konuşlandırmamayı vadediyor.
‘Trump’ın yaptırımları kaldırma kararı hızlı, cesur ve tarihi bir adım’
Ahmed Şara, 21 Eylül’de Amerikan CBS News televizyonuna özel bir mülakat verdi.
Şara, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararını “hızlı, cesur ve tarihi bir adım” olarak nitelendirerek övdü.
Trump ile ikili bir görüşme yapmayı umduğunu belirten Şara, uluslararası topluma da Suriye’ye yönelik tüm yaptırımları kaldırma çağrısı yaptı.
Ahmed Şara, 22 Eylül’de ise eski CIA Başkanı ve ABD Merkez Komutanı David Petraeus’un moderatörlüğünde Concordia Zirvesi’nde demokrasi ve güvenlik konulu bir sempozyuma katıldı.
Şara daha sonra ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’yla görüştü.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “İki taraf, devam eden terörle mücadele çabaları, kayıp Amerikalıların bulunması için yapılan çalışmalar ve bölgesel güvenliğin artırılmasına yönelik çabalar kapsamında İsrail-Suriye ilişkilerinin önemi hakkında görüş alışverişinde bulundu” denildi.
Suriye’de son durum ne?
Suriye Merkez Bankası, 21 Eylül Pazar günü Mastercard ile yeni elektronik ödeme sistemlerini ülke pazarına sunmak için bir mutabakat zaptı imzaladı.
Mutbakat zaptı, Suriye ekonomisinin küresel finans sistemine yeniden entegre edilmesi yönünde atılmış önemli bir adım olarak görülüyor.
Anlaşma, ödeme altyapısının geliştirilmesini, yerel ve uluslararası kartların çıkarılmasını ve Suriyeli bankaların küresel ödeme ağlarına bağlanmasını içeriyor.
Suriye’de Esad rejiminin son bulmasının ardından ilk parlamento seçimleri de 5 Ekim’de yapılacak.
Suriye Halk Meclisi Seçimleri Yüksek Komitesi, “tüm seçim bölgelerinde” oy verileceğini duyurdu.
Yerel temsilcilerden oluşan bölgesel seçim komiteleri 210 üyenin 140’ını seçecek.
Kalan 70 üye ise doğrudan Şara tarafından atanacak.
Seçimlerin Eylül ayında yapılması planlanıyordu.
Ancak ülkenin güneyinde çoğunlukla Dürzilerin yaşadığı Süveyda’da ve Kürtlerin kontrolündeki bazı bölgelerde çıkan çatışmalar ve süren gerginlikler nedeniyle seçimler ertelenmişti.
