İran’ın yeni füze saldırısı Hayfa’yı hedef aldı: Son gelişmeler neler?

İsrail’in 13 Haziran’da İran’ın nükleer tesislerine ve füze üslerine düzenlediği saldırılarla tırmanan gerilim, İran’ın balistik füzeler fırlatması ve iki ülke arasında karşılıklı saldırılarla devam ediyor.

16 Haziran Pazartesi sabahının ilk saatlerinde İran, füzelerle İsrail’in Hayfa ve Tel Aviv kentlerine saldırdı.

İsrail’in acil sağlık hizmeti Magen David Adom, saldırılar sonrası 12 kişinin hastaneye sevk edildiğini açıkladı.

İsrail medyasına göre, Tel Aviv’in yaklaşık 90 kilometre kuzeyindeki Hayfa’da meydana gelen saldırılarda da çok sayıda kişi yaralandı.

Tel Aviv’deki BBC Dünya Servisi muhabiri Aakriti Thapar, “Tel Aviv’de kısa süre önce bizi korunaklı bir alana yönlendiren bir anonsla uyandık. Bu uyarıdan kısa süre sonra sirenler çalmaya başladı. Hemen korunaklı bir alana geçtik ve ardından yüksek patlama sesleri duyduk” dedi.

“Hava duman kokusuyla kaplı” diyen Thapar, şehirde dumanların yükseldiğini bildirdi.

ABD’li yetkililer, CBS News’e yaptıkları açıklamada, Başkan Donald Trump’ın kısa süre önce İsrail’in İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i öldürme planını veto ettiğini söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Fox News’a verdiği röportajda, bu çatışmanın İran’da “rejim değişikliğine” yol açabileceğini söyledi.

Netanyahu, İran rejiminin zayıf olduğunu savunarak, “İran halkının yüzde 80’i rejimi devirmek istiyor,” dedi.

Küresel petrol fiyatları yükselişte

Karşılıklı çatışmaların ardından küresel petrol fiyatları Pazartesi günü yeniden yükseldi.

Asya piyasalarında erken saatlerde işlem gören Brent ham petrolü vadeli kontratları varil başına 2 dolardan fazla artarak yaklaşık yüzde 2,8 yükselişle 76,37 dolara çıktı.

ABD ham petrolü de benzer şekilde 2 dolarlık bir artışla 75,01 dolara yükseldi.

Bu artış, Cuma günü yaşanan yüzde 7’lik yükselişin üzerine geldi.

İş dünyası İran ve İsrail arasındaki çatışmanın, enerji bakımından zengin olan bölgede arzı kesintiye uğratabileceğinden endişe ediyor.

Ham petrolün fiyatı; akaryakıttan marketteki gıda fiyatlarına kadar pek çok alanda maliyetleri etkileyebiliyor.

Trump: Bazen ülkelerin önce ‘savaşması gerekir’

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile İran’ın bir anlaşmaya varmasını umduğunu söyledi ancak bazen ülkelerin önce “savaşması gerektiğini” dile getirdi.

Kanada’daki G7 zirvesine gitmeden önce gazetecilere konuşan Trump, ABD’nin İsrail’e desteğini sürdüreceğini belirtti ancak İsrail’den İran’a yönelik saldırılarına ara vermesini isteyip istemediği sorusuna yanıt vermedi.

Trump, benzer açıklamaları Pazar günü Truth Social’da yaptığı bir paylaşımda da dile getirdi. Paylaşımında, “İran ve İsrail bir anlaşma yapmalı ve yapacak” ifadelerini kullandı.

Gün gün neler yaşandı?

15 Haziran Pazar

İsrail ordusu, 15 Haziran Pazar öğleden sonra İran’dan yeni bir füze dalgasının beklendiğini duyurarak sivilleri sığınaklara çağırdı.

İsrail’in çeşitli bölgelerinde sirenler çaldığı bildirildi. Ancak bunu, füzelerin herhangi bir hasara neden olmadığı açıklaması izledi.

Öte yandan İsrail ordusu, İran’ın en büyük havalimanlarından Meşhed Havalimanı’na saldırdığını duyurdu.

İsrail’e 2 bin 300 kilometre mesafedeki havalimanında bir “havadan ikmal uçağının” vurulduğu ileri sürüldü.

İsrail ordusu bunu, “en uzak mesafede” düzenlediği saldırı olarak duyurdu.

İran, İsrail’e yönelik saldırılarını 15 Haziran Pazar akşamı da sürdürdü. Hayfa, Tel Aviv ve Kudüs gibi şehirlerde patlamalar duyuldu.

İsrail, hava savunma sistemlerinin Hayfa ve Tel Aviv semalarında füzelere müdahale ettiğini duyurdu.

Hayfa’da en az 10 kişinin hafif şekilde yaralandığı kaydedildi.

İran Sağlık Bakanlığı, 13 Haziran Cuma gününden bu yana İsrail’in gerçekleştirdiği saldırılarda ülke genelinde 224 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Başkent Tahran’da şehir dışına çıkmaya çalışan halkın oluşturduğu yoğun trafik gözlemlendi.

Devlet televizyonu, İran Devrim Muhafızları Ordusu İstihbarat Birimi Başkanı’nın Pazar günü düzenlenen saldırılarda öldürüldüğünü duyurdu.

İsrail ordusu, İran’ın karadan karaya füze fırlatma altyapısını hedef aldığını açıkladı. Bu altyapı, İran’ın karadan veya denizden, yine karada veya denizdeki hedefleri vurmasını sağlayan sistemleri kapsıyor.

İsrail ordusu sözcüsü Nadav Shoshani, X üzerinden yaptığı açıklamada, “İsrail ordusu şu anda İran’ın merkezinde yer alan karadan karaya füze mevzilerini vuruyor,” dedi.

Shoshani, “Bu tehdide kendi hava sahamıza olduğu kadar İran hava sahasında da karşılık veriyoruz,” ifadelerini kullandı.

Reuters haber ajansının aktardığına göre, İran, arabuluculuk yapan Katar ve Umman’a, İsrail saldırıları sürdüğü sürece ateşkes konusunda müzakereye açık olmadığını bildirdi.

Konuyla ilgili bilgilendirilen bir yetkili, Reuters’a yaptığı açıklamada, “İranlılar, Katar ve Ummanlı arabuluculara, İsrail’in önleyici saldırılarına verdiği yanıtı tamamlamadan ciddi bir müzakereye girmeyeceklerini iletti,” dedi. Yetkili, çatışmanın hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemedi.

14 Haziran Cumartesi

İsrail ordusu, İran’ın nükleer altyapı tesislerine yönelik saldırılar düzenlediğini doğruladı.

Bu saldırılara karşılık İran, İsrail’in orta ve kuzey bölgelerine füze fırlattı.

İsrail acil müdahale ekipleri, saldırılarda en az 10 kişinin öldüğünü, 100’den fazla kişinin yaralandığını açıkladı.

Netanyahu, Bat Yam’daki yıkılan binaları ziyaretinde, “İran ağır bedel ödeyecek” dedi.

İsrail, Tahran’daki konutlar dahil birçok bölgeyi hedef aldı; İsfahan’daki Savunma Bakanlığı binası vuruldu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İsrail’in saldırılarında ABD’nin de sorumlu olduğunu belirtti ve ABD’yi kınamaya çağırdı.

ABD Başkanı Donald Trump, saldırılarla ABD’nin ilgisi olmadığını açıkladı ancak “İran ile kolayca anlaşma sağlanabilir” dedi.

İran Petrol Bakanlığı, Tahran’daki Şahran petrol deposunun vurulduğunu bildirdi.

İran’ın Buşehr bölgesindeki Güney Pars ve Fajr Jam doğal gaz tesisleri İsrail tarafından vuruldu.

Bu saldırılarla birlikte İsrail, ilk kez İran’daki doğal gaz sahalarını hedef aldı.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, İsrail saldırılarının devamı halinde daha şiddetli yanıt vereceklerini söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, ABD ile nükleer görüşmeleri sürdürmenin gereksiz olduğunu açıkladı.

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile görüşen Arakçi, “İsrail vahşeti” olarak tanımladığı saldırılar sonrasında görüşmelerin boşa düştüğünü belirtti.

İran, ABD, İngiltere ve Fransa’yı bölgedeki askeri üslerinin hedef alınabileceği konusunda uyardı.

İsrail Başbakanı Netanyahu ise “Ayetullah rejiminin her bölgesini vuracağız. Tahran’a giden yolu açtık, çok yakında İsrail uçaklarını Tahran semalarında göreceksiniz. İran’ın uranyum zenginleştirme tesislerine büyük zarar verdik” dedi.

Tahran’da misilleme kutlandı. Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta sevinç gösterileri yapıldı.

13 Haziran Cuma:

İsrail, sabaha karşı İran’ın nükleer tesislerine ve önemli komutanlarına yönelik kapsamlı hava saldırıları düzenledi.

Saldırılarda İran’ın üst düzey komutanları ve nükleer programda görevli bilim insanları öldürüldü.

İranlı yetkililer, saldırılarda 78 kişinin hayatını kaybettiğini, 320’den fazla kişinin yaralandığını ve bu kişilerin büyük çoğunluğunun sivil olduğunu açıkladı.

İran devlet televizyonu, İsrail’in saldırılarında yıkılan bir apartmanda 20’si çocuk 60 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

İran’ın dini lideri Ali Hamaney, İsrail’in “savaş başlattığını” duyurdu.

İran, bu saldırıya balistik füzelerle misilleme yaptı.

İsrail ordusu, İran’dan gelen yaklaşık 100 füzenin çoğunu havada durdurduğunu açıkladı.

Tel Aviv kent merkezinden dumanlar yükseldi.

İran Devrim Muhafızları, İsrail’deki “onlarca hedefin” vurulduğunu açıkladı.

Hamaney, İran’ın İsrail’e “ağır darbeler” indireceğini söyledi.

Karşılıklı saldırılar gece boyunca devam etti.

Reuters’a konuşan ABD’li yetkililer, İran füzelerini durdurmak için operasyona katıldıklarını doğruladı.

İsrail Savunma Bakanı İsrael Katz, İran’ı sivilleri hedef almakla suçladı ve “kırmızı çizgi aşıldı” dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, video mesajla İran’a yeni saldırıların yolda olduğunu duyurdu:

“Daha fazlası yolda. Rejim kendisine neyin çarptığını veya neyin çarpacağını bilmiyor. Hiç bu kadar zayıf olmamışlardı.

“Bu sizin ayağa kalkma ve sesini duyurma fırsatınız. Biz hedefimize ulaşırken, sizin de özgürlüğünüzü elde etmeniz için önünüzü açıyoruz. İran halkının özgürlük için, şeytani ve baskıcı rejime karşı, tarihi mirası ve bayrağı etrafında bir araya gelmesinin zamanı geldi.”

BM Güvenlik Konseyi toplantısında İran Temsilcisi saldırıları “barbarca ve suç” olarak tanımladı.

İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Danon, “Tehditler ortadan kalkana kadar saldırılar sürecek” dedi.