Hakan Fidan: Normalleşmeye Esad hazır değil

Suriye ile normalleşmeye ilişkin konuşan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ”Anladığımız kadarıyla kendisi ve ortakları, muhalefetle anlaşmaya ve büyük bir normalleşmeye hazır değil.”

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye ile normalleşmeden terör örgütü konusunda ABD ile yapılan görüşmelere, İsrail’in saldırılarından Rusya-Ukrayna savaşına varana kadar gündemdeki konulara ilişkin açıklamalarda bulundu. 

Hürriyet yazarlarından Hande Fırat’a konuşan Fidan, Suriye’de istikrarın sağlanması noktasında Türkiye’nin yönteminin ne olduğu konusunda şu değerlendirmelerde bulundu:

“Türkiye, bu çatışmasızlık ortamında rejimin ve muhaliflerin üzerinde anlaşabilecekleri bir siyasal çerçeveyi oluşturmalarını görmek istiyor. Rejimin, muhaliflerle birlikte halkına güvenli ve istikrarlı bir ortam sağlaması önemli. Ancak anladığımız kadarıyla kendisi ve ortakları, muhalefetle anlaşmaya ve büyük bir normalleşmeye hazır değil. Şu an itibarıyla, Esad ve ortakları belli sorunları çözmeye pek hazır görünmüyorlar. İsrail’in Suriye’ye saldırıları artıyor.  Terör örgütü ve diğer unsurların bu kaos ortamından istifade etmeye kalkması, Suriye’yi daha büyük bir istikrarsızlığa sürükleyebilir. Bunu kimse istemez.”

“Bizim için hassasiyet taşıyan ana husus, Suriye topraklarının üçte birini ABD desteğiyle işgal eden PKK/YPG terör örgütünün bölgeden temizlenmesidir. Biz her görüşmemizde Amerikalı muhataplarımıza Suriye’de terör örgütü ile yaptıkları işbirliğini bitirmeleri gerektiğini hatırlatıyoruz. Bunu karşılıklı görüşüyor hale gelmemiz, nispi de olsa bir mesafe alındığının göstergesi olarak yorumlanabilir.”

Gözler bir yanda ABD seçimlerindeyken, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun bölgede geniş bir alana saldırılarını artırıyor olmasına dair Fidan şu ifadelere yer verdi:

“(Netanyahu’nun bölgede saldırılarını artması) Netanyahu her defasında masaya yeni şartlar koyuyor. Bu da kafasındaki askeri hedeflere varabilmek için müzakereleri zaman kazanma aracı olarak kullandığını gösteriyor. Biz başından beri ateşkesi kuvvetli şekilde desteklemekle beraber görüştüğümüz taraflara, Netanyahu’nun zaman kazanmak için ateşkes masasını oyalamakta olduğunu söylüyorduk. Gelinen aşamada, ateşkes müzakerelerinde bir hareketlenme olduğunu görüyoruz. Ancak HAMAS bakımından burada önemli olan, İsrail’in eylemlerini geri dönüşü olmaksızın değiştirecek bir süreci mümkün kılabilecek şekilde ateşkese varılmasıdır.”

“HAMAS ile yaptığımız son görüşmede sahadaki gelişmeler, ateşkes, insani yardım ihtiyacı ve Filistinliler arası uzlaşı süreci konularını ele aldık. Uluslararası toplum, İsrail’in açlığı silah olarak kullanma barbarlığını sürdürmesini engellemeli.”

“ABD seçimlerinden çıkacak sonuçlara göre Netanyahu’nun bölgedeki yayılmacılık stratejisi artabilir. İsrail’in temel hedefi esasen Filistinlileri Gazze’den Mısır’a, Batı Şeria’dan Ürdün’e sürmektir. Bu senaryo bölgeyi daha da büyük bir istikrarsızlık içine sürükleyecektir. İsrail, ABD seçimlerinden sonra askeri misilleme ile yetinmek istemeyebilir. Netanyahu, İran’ın nükleer kabiliyetlerini ortadan kaldırma yönünde adımlar atabilir. Böyle bir durum ortaya çıkarsa, çatışmanın başka ülkelere sıçrama ihtimali de artar.”

“Türkiye, bölgede gerilimin tırmanmasını istemiyor. Bu İran-İsrail arasındaki gerilim için de geçerli. Biz süreç içerisinde ABD kanalıyla İsrail’e  doğrudan yaptığımız görüşmelerde ise İran’a gerekli mesajları iletmek suretiyle gerginliğin daha fazla tırmanmaması için üzerimize düşeni yaptık.”

Hakan Fidan, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimini organize eden Gülen cemaatinin lideri Fethullah Gülen’in ölümüyle ilgili olarak da şunları kaydetti:

“Örgütün artık çöküş sürecine girdiğini düşünüyorum. Örgüt, Türkiye’nin yanı sıra birçok ülkede faaliyet yürütme potansiyelini yitirdi. Yeni taban kazanamazlar. ABD oradaki örgüt elemanlarını iade etmeli. Blinken’a da ABD topraklarında gerekli kanunların da devreye sokularak örgütün Türkiye aleyhine çalışmalarının önlenmesi gerektiğini söyledim.  Terör örgütünün elebaşının ölmesiyle artık bir devrin sona erdiği söylenebilir.”

Rusya ve Ukrayna arasında ortak zemin arayışlarının devam etmekte olduğunu anlatan Hakan Fidan, iki tarafın da süreçten kaybeden olarak çıkmış görünmek istemediğini söyledi. “Dost acı söyler” dedi ve ekledi:

“Her iki tarafla da özel ilişkilerimiz var. Her iki tarafı da dinlemekten kaçınmıyoruz. Ancak dost acı söyler. Biz de bunu yapıyoruz. Savaşa Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde adil bir çözüm bulunması lazım. Her iki taraftaki yorgunluk, 2025’te yeni bir durum ortaya çıkmasını sağlayabilir. Durumu göreceğiz.”