İran ve İsrail herhangi bir uzun menzilli hava savaşında neler kullanabilir?
İsrail, İran’ın 1 Ekim’deki füze saldırısından sonra misillemede bulunacağını söylemişti.
İran 1 Ekim’de de, İsrail’in Lübnan’daki hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Devrim Muhafızları komutanı Abbas Nilfuruşhan’ın öldürülmesine misillemede bulunmuştu.
İran geçtiğimiz günlerde de, altyapısına yönelik herhangi bir saldırıya “daha da güçlü bir karşılık vereceklerini” söylemişti. Devrim Muhafızları Komutanı Rasul Sanairad da, nükleer tesislere saldırının kırmızı çizginin geçilmesin anlamına geleceğini söylemişti.
İran ve İsrail arasındaki gölge savaşın üst üste yaşanan hava saldırılarına dönüşmesi, ülkelerin güçlerini de gündeme getirdi. Reuters, iki ülkenin hava kuvvetlerini kıyasladı. Buna göre:
İran
Londra’daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’ne (IISS) göre, İran hava kuvvetleri 37 bin personele sahip ancak onlarca yıldır devam eden uluslararası yaptırımlar, İran’ın en son teknoloji ürünü askeri teçhizata erişimini büyük ölçüde engelledi.
Hava kuvvetleri, Rus jetleri ve ülkenin 1979 İslam Devrimi’nden önce satın aldığı eskimiş ABD modelleri de dahil olmak üzere sadece birkaç düzine çalışan saldırı uçağına sahip. IISS, İran’ın dokuz F-4 ve F-5 savaş uçağından oluşan bir filoya, Rus yapımı Sukhoi-24 jetlerinden oluşan bir filoya ve bazı MiG-29’lar ile F-7 ve F-14 uçaklarına sahip olduğunu belirtti.
İran, ayrıca hedeflere doğru gidip patlamak üzere tasarlanmış pilotsuz uçaklara da sahip. Analistler, İran’ın binlerce insansız hava aracına sahip olduğunu tahmin ediyor. Ayrıca İran’ın, bazıları yarım tonluk savaş başlıkları taşıyan 3 bin 500’den fazla karadan karaya füzeye sahip olduğu belirtiliyor. Ancak bunlardan İsrail’e ulaşabilecek olanların sayısının daha düşük olabileceği belirtiliyor.
İran’ın hava kuvvetleri komutanı, Nisan ayında yaptığı açıklamada Sukhoi-24’lerin olası bir İsrail saldırısına karşı koymak için “hazır durumda” olduklarını söylemişti. Ancak İran’ın ilk olarak 1960’larda geliştirilen Sukhoi-24’lere olan bağımlılığı, hava kuvvetlerinin göreceli zayıflığını vurguluyor.
İran, savunma için ayrıca Rus ve yerli üretim, karadan havaya füze ve hava savunma sistemlerinin bir karışımına güveniyor. İran, 2016 yılında Rusya’dan S-300 uçaksavar sistemi almıştı. S-300’ler uçaklar ve balistik füzeler de dahil olmak üzere aynı anda birden fazla hedefi vurabilen uzun menzilli karadan havaya füzeler olarak tanımlanıyor. Tahran ayrıca yerli üretim Bavar-373 karadan havaya füze platformunun yanı sıra Sayyad ve Raad savunma sistemlerine de sahip. IISS’de araştırma görevlisi olan Fabian Hinz, “Eğer iki ülke arasında büyük bir çatışma olursa İran muhtemelen ara sıra elde ettiği başarılara odaklanacaktır. İsrail’in sahip olduğu kapsamlı hava savunmasına sahip değiller” dedi.
İsrail
İsrail’in ABD tarafından tedarik edilen gelişmiş bir hava gücü içinde yüzlerce F-15, F-16 ve F-35 çok amaçlı savaş uçağı bulunuyor. Bunlar geçen hafta sonu İran’a ait insansız hava araçlarının düşürülmesinde rol oynadı. Hava kuvvetleri uzun menzilli bombardıman uçaklarından yoksun ancak yeniden tasarlanmış Boeing 707’lerden oluşan daha küçük bir filo, savaş uçaklarının nokta atışı sortiler için İran’a ulaşmasını sağlayabilecek yakıt ikmal tankerleri olarak hizmet veriyor. İnsansız hava aracı teknolojisinde öncü olan İsrail, uzak mesafeli operasyonlar için yeterli olan 30 saatten fazla uçabilen pilotsuz Heron uçaklarına da sahip. Delilah gezinme mühimmatının tahmini menzili 250 km. Körfez’in çok altında, ancak hava kuvvetleri mühimmatlardan birini İran sınırına daha yakın bir yere göndererek açığı kapatabilir.
srail’in uzun menzilli karadan karaya füzeler geliştirdiğine inanılıyor ancak İsrail bunu ne doğruluyor ne de yalanlıyor. 2018 yılında dönemin Savunma Bakanı Avigdor Lieberman İsrail ordusunun yeni bir füze gücüne sahip olacağını duyurmuştu. Ordu bu planların şu anda ne durumda olduğunu açıklamadı. 1991’deki Körfez Savaşı’ndan sonra ABD’nin yardımıyla geliştirilen çok katmanlı bir hava savunma sistemi İsrail’e uzun menzilli İran insansız hava araçlarını ve füzelerini vurmak için birkaç ek seçenek sunuyor.
En yüksek irtifadaki sistem, uzaydaki balistik füzeleri engelleyen Arrow-3. Daha önceki bir model olan Arrow-2 ise daha alçak irtifalarda çalışıyor. Orta menzilli Davud Sapanı balistik füzelere ve seyir füzelerine karşı koyarken, kısa menzilli Demir Kubbe Gazze ve Lübnan’daki İran destekli savaşçılar tarafından kullanılan roket ve havan toplarıyla mücadele ediyor.
Londra’daki Kraliyet Birleşik Stratejik Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olan Sidharth Kausha “İsrail’in hava savunması 13 Nisan saldırısı boyunca iyi bir performans gösterdi” dedi. Gelen hedeflerden bazılarının, özellikle de insansız hava araçlarının İsrail’e ulaşmadan müttefik uçaklar tarafından düşürüldüğünü kaydeden Kausha, “Bu da İsrail’in bazı tehdit türlerine maruz kalma derecesini sınırladı ve bir koalisyon yanıtının hazırlanmasını sağlamak için yeterli erken uyarı yapılmış gibi görünüyor, bu da sistemin daha az erken uyarı ile benzer bir saldırıya maruz kalması durumunda olabileceğinden daha iyi hazırlanmış olduğu anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
