Avrupa Parlamentosu seçimlerini muhafazakar ve aşırı sağ partiler kazandı

Fransa’da faşist Le Pen’in partisinin birinci olmasının ardından Almanya’da AfD, Hollanda’da Kimlik ve Demokrasi, Avusturya’da ise FPÖ, Yunanistan’da Helen Çözümü büyük başarı kazandı.

AB üyesi 27 ülkede, yaklaşık 370 bin Avrupa vatandaşı, Avrupa Parlamentosu’nun 720 üyesini seçmek için 4 gün boyunca oy kullandı.

Almanya’da muhafazakar muhalefet kazandı

720 sandalyeli AP’de en fazla milletvekiline sahip ülke Almanya.

Buna göre Almanya’da Hristiyan demokratları bir araya getiren Avrupa Halk Partisi (EPP) 30, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı 16, Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) 14, Avrupa’yı Yenile (RE) 8, Sol 4 ve AP’de henüz bir gruba dahil olmayan partiler ise 19 milletvekili kazandı.

96 milletvekiline sahip olan Almanya’daki AP seçimleri sandık çıkış anketlerine göre, Hıristiyan Demokratik Birliği (CDU) ve Hıristiyan Sosyal Birliği (CSU) yüzde 29,5 ile seçimden birinci parti olarak çıktı.

Göçmen ve İslam karşıtı Almanya için Alternatif Partisi (AFD) ise yüzde 16,5 or oranıyla ikinci oldu. AfD’nin bu sonucu, 2019’da aldığı yüzde 11’lik oya göre iyileşme gösterdiği anlamına geliyor. AfD, 2013’teki kuruluşundan bu yana ulusal çapta en iyi sonucunu elde etti.

Seçimde Berlin’deki koalisyon hükümetini oluşturan ortaklar Sosyal Demokrat SPD, Yeşiller ve liberal FDP büyük oy kaybına uğradı. 2019 Avrupa seçimlerinde yüzde 15,8 oranında oy alan SPD bu kez sadece yüzde 14 alabildi. Başbakan Olaf Scholz’un partisi 2021’deki Almanya Parlamentosu seçiminde yüzde 26 oranında oy almıştı.

Beş yıl önceki Avrupa seçiminde yüzde 20,5 destek bulan Yeşiller yüzde 12 gibi düşük bir oran yakalayabilerek geride kaldı. Yeşiller Federal Meclis seçimlerinde yüzde 14,8 oranında oy almıştı. Alman Meclisi seçiminde yüzde 11,5’a ulaşan FDP ise bu seçimde yüzde 5,0’lık bir destek bulabildi.

Hollanda’da RE 7, aşırı sağcı Kimlik ve Demokrasi (ID) 7, EPP 6, Yeşiller 4, S&D 4, Sol 1, diğerleri 1 milletvekilliği aldı.

Avusturya’da da aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) 6 milletvekilliği kazanarak ilk sıraya yerleşirken onu 5’er milletvekilliği ile EPP ve S&D izledi, Yeşiller ve RE ise 2’şer sandalye sahibi oldu.

Yunanistan’dan EPP 8, Sol 4, S&D 3, Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) 2, bağımsızlar 2 ve bağımsızlar 2 milletvekilliği kazandı.

Kıbrıs’ta toplam 6 sandalyeden EPP 2, Sol 1, S&D 1 ve bağımsızlar 2 tanesini kazandı.

Bulgaristan’da EPP 6, RE 5, S&D 2, diğerleri 4 milletvekili çıkarırken, Hırvatistan’da EPP 6, S&D 4, Yeşiller 1 ve diğerleri 1 sandalye kazandı.

Malta’dan EPP ve S&D 3’er milletvekilliği aldı.

Danimarka’da seçim, RE’ye 4, Yeşiller ve S&D’ye 3’er, Sol 1, ID 1 ve diğerlerine 1 sandalye kazandırdı.

İspanya’da, az farkla da olsa ana muhalefette bulunan merkez sağ görüşlü Halk Partisi (PP) kazandı. PP 22, S&D 20, ECR 7, Yeşiller 4, Sol 3, diğerleri 3 ve henüz bir gruba dahil olmayan partilerden 1 milletvekili AP’ye gönderildi.

İtalya’da Meloni’nin partisi önde

İtalya’da Başbakan Giorgia Meloni’nin İtalya’nın Kardeşleri Partisi’nin aldığı oy oranı yüzde 27 ila 31 arasında. Muhalefetteki merkez sol Demokrat Parti (PD) ise oyların yüzde 21,5 ila 25,5’ini aldı. Beş Yıldız Hareketi (M5S) yüzde 10 ila 14 arasında oy alırken, Silvio Berlusconi’nin kurduğu Forza İtalya’nın oy oranı yüzde 8,5 ila 10,5 arasında kaldı.

Portekiz’de sosyalist parti kazandı

AP seçimlerinin Portekiz ayağını ise ana muhalefetteki Sosyalist Parti (PS) kazandı. PS yüzde 32,4, azınlık hükümetiyle iktidarda olan merkez sağ görüşlü Demokratik İttifak (AD) yüzde 31,95, aşırı sağcı Chega yüzde 9,89, liberal görüşlü Liberal Girişim (IL) yüzde 8,51 oy oranıyla AP’ye parlamenter gönderdi.

AB’ye üye 27 ülkede gerçekleşen seçimler, 6 Haziran Perşembe günü Hollanda’nın sandığa gitmesiyle başladı. Ardından 7 Haziran Cuma günü İrlandalı ve Çek seçmen sandığa gitti. Cumartesi günü İtalya, Letonya, Malta, Slovakya’da sandıklar açıldı. Avrupa ülkelerinin geri kalanı 9 Haziran Pazar günü sandık başına giderek, AP’de görev yapacak 720 yeni milletvekillerini seçti.

Avrupa Birliği üyesi ülkeleri arasında en sert deprem Fransa’da yaşandı. Genel Başkan Jordan Bardella’nın liste başı olduğu listeyle seçime giren aşırı sağ parti Ulusal Bütünleşme (RN) oyların yüzde 32’sini alarak açık ara öne geçti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi Valerie Hayer başkanlığındaki Rönesans, aşırı sağ partinin yarısından daha düşük oy alarak yüzde 15,2’de kaldı.

Seçimlerin tahmini sonuçlarının açıklanmasından hemen sonra bir konuşma yapan Bardella, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisinin, “tarihi bir yenilgiye” uğradığını belirterek, Macron’a “Meclisi feshetmesi” çağrısı yaptı.

AP milletvekili Raphael Glucksmann başkanlığındaki Sosyalist Parti ulusal seçimlere göre büyük başarı göstererek oyların 13,9’unu aldı. Aşırı sağa karşı kampanya yürüten radikal sol parti Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Manon Aubry başkanlığında girdiği listeyle oyların yüzde 9,3’ünü aldı. François-Xavier Bellamy’nin liste başı olduğu merkez sağ Cumhuriyetçiler (LR) oyların 6,8’ini aldı.

Kesin olmayan ilk tahminlere göre, Marion Marechal’in liste başı olduğu ırkçı parti Reconquete yüzde 5,20; Marie Toussaint liderliğindeki Yeşiller Partisi de, milletvekili çıkarma barajını kıl payı geçerek yüzde 5 oranında kaldı. Seçim barajının sınırında olan bu partiler, kesinleşen sonuçlarla barajın altında kalabilir.

Avusturya’da aşırı sağ için tarihi bir atılım

Avusturya kamu televizyonunun sandıkların kapanmasıyla saat 17.00’de yayınladığı sandık çıkış anketlerine göre aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) oyların yüzde 27’sini alarak tarihi bir atılım gerçekleştirdi. FPÖ Avusturya seçimlerinde ilk kez birinci sırada yer alıyor. Bu tarihi skor, partinin 2020’den bu yana Almanya’daki AfD partisine çok yakın, radikal bir çizgi benimsemiş olmasına rağmen elde edildi.

FPÖ’nün ardından ÖVP’li muhafazakarlar yüzde 23,5 oyla ikinci olurken, onu yüzde 23 oyla SPÖ’nün sosyal demokratları ve yüzde 10,5’le NEOS partisinin Yeşiller ve liberalleri izledi.

Hırvatistan’da muhafazakarlar önde

Ülkenin haber ajansı HINA tarafından yayınlanan çıkış anketine göre, Başbakan Andrej Plenkoviç’in merkez sağ Hırvat Demokratik Birliği (HDZ) oyların yüzde 33,8’ini aldı ve bu da altı milletvekili çıkaracakları anlamına geliyor. Böylece HDZ iki milletvekiline daha sahip oluyor. Liberallerle sosyalistlerin yer aldığı Sosyal Demokrat Parti’nin (SDP) merkez sol ittifakı yüzde 27,8 oyla ve dört milletvekiliyle ikinci sırada yer alıyor.

Yunanistan: Başbakan Kyriakos Miçotakis’in partisi önde

Yunanistan’da, sandık çıkış anketlerine göre, Başbakan Kyriakos Miçotakis’in liberal-muhafazakar partisi Yeni Demokrasi (PPE) seçimlerde birinci oldu ve 8 milletvekili çıkarabiliyor. Radikal sol parti Syriza, Yunanistan’daki seçimlerin en büyük kaybedeni görünüyor; Syriza’nın AP’deki sandalye sayısı iki milletvekili daha azaldı ve yalnızca dört sandalyeyi elinde tutuyor. Çıkış anketine göre merkez sol parti PASOK (S&D) nüfuzunu güçlendirerek bir sandalye kazandı. Toplam 10,43 milyon nüfusa sahip Yunanistan’ın AP’de 21 sandalyesi var.

Her ülke nüfusu oranında milletvekili çıkaracak

Bu seçimde ilk kez AP seçimlerinde 705 yerine 720 milletvekili seçiliyor. Nüfuslarına göre en çok milletvekilini çıkaran ilk 5 ülke sırasıyla 96 ile Almanya, 81 ile Fransa, 76 ile İtalya, 61 ile İspanya, 53 ile Polonya’dan oluşuyor.

Romanya 33, Hollanda 31, Belçika 22, Portekiz, Yunanistan, Macaristan, İsveç ve Çekya 21’er, Avusturya 20, Bulgaristan 17, Slovakya, Danimarka ve Finlandiya 15’er, İrlanda 14, Hırvatistan 12, Litvanya 11, Letonya ve Slovakya 9’ar, Estonya 7, Malta, Lüksemburg ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 6’şar milletvekili çıkaracak.

Yeni yasama dönemi 16 Temmuz’da başlayacak

Resmi sonuçların 10 Haziran’da açıklanmasıyla AP’ye girebilen ulusal partiler, siyasi gruplarını oluşturma sürecine başlayacak. İlk genel kurul 16 Temmuz’da toplanacak, böylece yeni yasama dönemi başlamış olacak.(HABER MERKEZİ)