‘Kürt böreği mi, küt böreği mi’
Kürt’, ‘küt’ ve ‘sade’ börek olarak üç farklı şekilde adlandırılan böreğin asıl isminin ne olduğu tartışmaları devam ederken, dedesi Osmanlı döneminde uncubaşı olan modacı Cemil İpekçi, bu böreğin İstanbul’da çalışan Bingöllü Kürt işçiler için ilk kez yapıldığını ve adının kesin bir şekilde ‘Kürt böreği’ olduğunu söyledi. İşte, Kürt böreği tarihçesi…
Küt böreği diyenlerin bazılarına göre, kat kat olduğu için, bazılarına göreyse küt küt kesildiği için ya da böreği yerken çıkan kütür kütür seslerden dolayı adı ‘küt böreği’.
Kürt böreği diyenlere göreyse, İstanbul’daki Kürt hamallar tarafından tüketildiği için adı ‘Kürt böreği’.
Hamurları tek tek ayrılıp kızartılan, altın sarısı rengi, iştah açıcı kokusu ve lezzetiyle severek tüketilen böreğin gerçek adı hususunda zaman zaman tartışmalar yaşanıyor.
KÜRT BÖREĞİ Mİ KÜT BÖREĞİ Mİ?
Türkiye’nin ünlü modacılarından Cemil İpekçi’nin büyük dedesi Mustafa Çeyrekgil, Osmanlı sarayının uncubaşısıydı. Sarayda undan yapılan yemekler ondan soruluyordu.
Uncubaşı Mustafa Çeyrekgil, saraydan gelen, “Yeter Mustafa gel İstanbul’a taşın” davetiyle Safranbolu’nun Yörük Köyü’nden ailesiyle birlikte İstanbul’a geldi. Mustafa Efendi’nin ‘Hasan’ ve ‘Hüseyin’ adında iki oğlu vardı. İstanbul’un Asya Yakası’ndaki Çubuklu semtinde bir köşk yapıp oraya yerleştiler.
Cemil İpekçi’nin aktardığına göre, dedesi Hasan Efendi Karaköy’de, kardeşi Hüseyin Bey de Sarıyer’de börek dükkanları açtı. Cemil İpekçi çocukluğunda o dükkanlara defalarca gitti. Ve bu sırada da defalarca Kürt böreği ismini duydu.
KÜRT BÖREĞİ NEREDEN GELİR, HANGİ YÖREYE AİT?
İstanbul’da börek salonu işleten Kadir Karatapan ise aileden börekçi. 70 yıldır bu işi yaptıklarını ve babadan oğula geçtiğini söylüyor.
Kadir Karatapan zaman zaman müşterilerinden isim konusunda itiraz geldiğini ve “Bunun ismi yanlış küt böreği demelisin” diyenler olduğunu aktarıyor.
Hem okuduğu kaynaklardan, hem de büyüklerinden ismi Kürt böreği olarak bildiklerini aktaran Kadir Karatapan, “Osmanlı döneminden günümüze kadar bu isim böyle bilinmiş ve bu şekilde tescillenmiştir. 1900’lü yılların başında Bingöllü Sarı Mehmet olarak bilinen kişi çalışmak için İstanbul’un yolunu tutuyor ve uzun süre Karaköy-Eminönü taraflarında hamallık yapıyor. Hamallıktan sıkılan ve arkadaşları tarafından Ringo Mehmet olarak da bilinen Sarı Mehmet iş arayışına giriyor. Hamur işinden anlayan Mehmet bugün Kürt böreği olarak bildiğimiz böreği yapıyor” ifade ediyor.
Kadir Karatapan’a göre böreğe ismini Sarı Mehmet’in hamal arkadaşları verdi ve isim bugüne kadar devam etti. Ünlü gurme Mehmet Yaşin de böreğin isminin Kürt böreği olarak bildiğini ifade ediyor.
