Reuters analizi: Kürtler akıllarını mı yoksa kalplerini mi dinleyecek?

Reuters seçimlere çok az bir zaman kala Türkiye’deki yerel seçimlerde ”Kürt oylarının belirleyici olduğunu, İmamoğlu ile AKP’li rakibinin başa baş olduğunu, DEM adayının ise hemen gerisinde olduğunu ve bu durum Kürt parti destekçilerini bir ikilemle karşı karşıya bıraktı; kalpleriyle mi yoksa akıllarıyla mı oy verecekler?” değerlendirmesinde bulundu.

Reuters’in değerlendirmesi şöyle:

Türkiye’deki Kürtlerin çoğu parti sadakatini bir kenara bırakıp Pazar günü Tayyip Erdoğan’ın İstanbul’daki en büyük rakibini desteklemeye hazırlanıyor ve bu da cumhurbaşkanının bir zamanlar yönettiği şehri geri kazanma umutlarını boşa çıkarıyor. Kürt yanlısı DEM partisi seçmenleri, Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 2019 belediye seçimlerini kazanmasında büyük rol oynadı; bu seçimler Erdoğan’ı şok etti ve AK Parti (AKP) ile onun İstanbul’daki İslamcı öncüllerinin 25 yıllık iktidarına son verdi. Bu aynı zamanda muhalefete son beş yılda iktidarda kritik bir dayanak noktası sağladı.

Ancak muhalefetin geçen Mayıs ayında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’a karşı aldığı yıkıcı yenilgi, siyasi manzarayı değiştirdi ve DEM seçmenlerinin Kürt azınlık haklarının davasını en iyi şekilde nasıl ilerletebilecekleri konusunda bölünmüş durumda kalmasına neden oldu.İstanbul’da anketler, Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) İmamoğlu ile AKP’li rakibinin başa baş olduğunu, DEM adayının ise hemen gerisinde olduğunu gösteriyor. Bu durum Kürt parti destekçilerini bir ikilemle karşı karşıya bıraktı; kalpleriyle mi yoksa akıllarıyla mı oy verecekler?

SAMER anket kuruluşundan Yüksel Genç, DEM destekçilerinin yüzde 40’ının İmamoğlu’na oy vereceğini belirttiğini belirterek, “Kafaları karışık ve kararsızlar” dedi. “Parti adaylarına oy vermeyi düşünüyorlar ama AK Parti’nin kazanmasını istemiyorlar.”Erdoğan hükümeti, yasadışı Kürdistan İşçi Partisi’nin (PKK) onlarca yıldır sürdürdüğü isyanı sona erdirmek için yürütülen barış sürecinin 2015’te çökmesinden bu yana Kürt partilerine baskı uyguluyor.Yaklaşık %10 sandalyeyle parlamentonun üçüncü büyük partisi olan DEM, militan bağları olduğu iddiasıyla inkar ettiği bir davada kapatılma olasılığı bulunan HDP’nin halefi konumunda.Binlerce tutuklama ve önceki seçimlerden sonra belediye başkanlarının görevden alınmasıyla harap olmuş, seçmenlerin AKP’yi ülke çapında vurma arzusunu beslerken, DEM’in Kürtlerin çoğunlukta olduğu güneydoğu ve en büyük şehri olan Diyarbakır’daki hakimiyetini korumuştur.

Emekli Mehmet Fatih Sütçü, Diyarbakır’da Kürt bahar bayramı kutlamalarında, “Diyarbakır gibi bir ortamda DEM’e oy vermek gerektiğini düşünüyorum ama İstanbul’da Ekrem İmamoğlu’na oy veririm” dedi. Rawest Research Direktörü Roj Girasun, DEM ile ana muhalefetteki CHP’nin İstanbul’un bazı bölgeleri üzerinde anlaşmaya vardığını, bunun da DEM seçmenlerinin İmamoğlu’nu desteklemesini kolaylaştırdığını ve yaklaşık yarısının buna meyilli olduğunu söyledi.1994-1998 yılları arasında İstanbul belediye başkanı olan Erdoğan, bunu “kirli bir pazarlık” olarak nitelendirerek taraflar arasındaki gerilimi artırmayı amaçladı.

TAKTİK OYLAMA

DEM’in İstanbul belediye başkan adayı Meral Daniş Bestas, taktiksel oylama fikrini reddetti.Bir röportajda “Çağırımız insanların bize oy vermesidir” dedi. “Her partinin kendi siyasetini yürütmenin temel görevi olduğuna inanıyorum.”Bestas’ın duruşu, güneydoğuda seçilmiş Kürt belediye başkanlarının yerine devlet tarafından atanan “kayyımların” uyguladığı baskının ardından güç gösterisi isteyen DEM seçmenleri tarafından destekleniyor.

Özel sektör çalışanı Büşra Yentürk, “10 yılı aşkın süredir kayyumlarla mücadele ediyoruz ve her seçimde Kürtler coşku, irade ve onurlarıyla sandık başına gidiyor ve desteklediği partiye oy veriyor” dedi.Son haftalarda, önde gelen Kürt siyasi figürleri, Türkiye’nin 85 milyonluk nüfusunun yaklaşık %15-20’sini oluşturan Kürtlere yönelik daha fazla kültürel ve dilsel haklara yönelik taleplerini karşılamak amacıyla yeni bir barış süreci çağrısında bulundu.

Ancak araştırmacı Girasun, bunun milliyetçi bir partiyle ittifak halinde olan AKP’nin planlarının sinyali olmaktan çok, Kürtlerin umutlarının bir ifadesi olduğunu söyledi. Hükümet bunun yerine bu yaz Irak’taki Kürt militanlara yönelik operasyonları hızlandırma planlarını duyurdu. Ankara, Kürt yanlısı partiyi, 40 binden fazla kişinin ölümüne yol açan çatışma nedeniyle Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak tanımlanan PKK ile bağlantılı olmakla suçluyor. HDP bu tür bağlantıları reddediyor. İstanbul adayı Bestas, şu anda barış sürecine dönüşe dair bir işaret olmadığını ancak demokratikleşmenin Kürt meselesinin çözümünü gerektirdiğini söyledi. “Nüfusun dörtte birinin dışlandığı, ayrımcılığa uğradığı, taleplerinin karşılanmadığı bir Türkiye demokratik olamaz” dedi.