TBB: Deprem bölgesindeki diğer cezaevlerinde ölüm ya da yaralanma olayı yaşandı mı?

Türkiye Barolar Birliği deprem bölgesinde cezaevindeki isyan iddiasının ardından hükümlülerin ı yakınlarının durumları açısından yoğun korku ve endişe içinde olmaları insan doğasının gereği olduğunu ifade etti.

Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkez Yürütme Kurulu, depremde yakınlarını kaybeden ya da yakınlarına endişelenen hükümlülere ilişkin olarak açıklama yaptı. 

Yapılan açıklamada, “6-7 Şubat 2023 tarihlerinde, Hatay T Tipi ve Kahramanmaraş Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında çıkan olaylarda cezaevi güvenlik güçlerinin müdahalesi neticesinde hükümlü/tutuklu yurttaşlarımızın üçünün ateşli silahla yaralanmaya bağlı olarak öldüğü ve onlarcasının yaralandığı bilgisi, bu kişilerin işkenceye maruz kaldıklarına ilişkin son derece ciddi emareler taşıyan görüntü ve ses kayıtları medyada yer almıştır.

T.C. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü, 6 Şubat 2023 tarihli 2023/2 sayılı açıklaması ile depremden etkilenen ceza infaz kurumlarında kalan hükümlü/tutuklulardan yaralanan veya hayatını kaybeden olmadığı bilgisini paylaşmıştır. Bilahare bakanlık, oldukça gecikmeli olarak 9 Şubat 2023 tarihli 2023/3 ve 4 sayılı iki açıklamayla ölüm ve yaralanma haberlerini doğrulamış, “kadın hükümlü/tutuklulara tecavüz edildiği iddiaları ve diğer asılsız ithamlar tamamen gerçek dışıdır” demiştir. Açıklamada, yapılan müdahalelere hükümlü/tutukluların firar girişiminde bulunmalarını gerekçe göstermiş, medyada yer alan görüntülerin ise Kahramanmaraş Türkoğlu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna ait olduğunu belirtmiştir.

Çok şiddetli iki depremin yaşandığı süreçte manuel kilitle çalışan demir kapılar arkasında bulunan hükümlü/tutukluların, o sırada kendileri de yaşam kaygısına düşmüş infaz koruma memurları tarafından tek tek kapı kilitleri açılarak havalandırmalara veya koridorlara çıkarılamayacağı bir gerçektir. Dolayısıyla afet bölgesinde anılan şartlar altında “kaderlerine” terk edilmiş hissine kapılabilecek hükümlü/tutuklu insanların gerek kendi gerekse haber alamadıkları yakınlarının durumları açısından yoğun korku ve endişe içinde olmaları insan doğasının gereğidir. Bu nevi kriz anlarında, yaşamları ve bedensel bütünlükleri devlete emanet edilen hükümlü/tutukluların olası isyan veya firar girişimlerinin önlenmesi için insanlık onuru ve ölçülülük ilkesinin gereklerine uygun tedbirlerin alınmış olması Anayasa ve insan hakları sözleşmeleri kapsamında hukuki bir zorunluluktur.”denildi.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi: 

“Devletin koruma yükümlülüğünün yerine getirilmesi yönündeki güven duygusuna yönelik yoğun toplumsal ihtiyacın mevcut olduğu bu felaket ortamında T.C. Adalet Bakanlığı, ancak olaylar medyaya yansıdıktan iki gün sonra, son derece sınırlı ve müphem bir açıklama yaparak kamuoyunda haklı endişelerin doğmasına sebebiyet vermiştir.”

“DİĞER CEZAEVLERİNDE ÖLÜM YA DA YARALANMA YAŞANDI MI”

Adalet Bakanlığı’na seslenen TBB, şunları kaydetti:

T.C Adalet Bakanlığı,

1. Deprem bölgesinde yer alan ceza infaz kurumlarında birinci dereceden yakınları yaralanan veya vefat eden kaç hükümlü/tutuklu bulunduğunu,
2. Birinci dereceden yakınlarını kaybetmiş hükümlü/tutuklu yakınlarının cenazesinde bulunma yasal haklarının kullandırılıp kullandırılmadığını,
3. Hatay T Tipi ve Kahramanmaraş Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumları haricindeki, deprem bölgesinde bulunan diğer ceza infaz kurumlarında yaralanma ve/ya da ölüm olaylarının yaşanıp yaşanmadığını,
4. Hatay T Tipi ve Kahramanmaraş Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında ölüm ve yaralanma olaylarının tam olarak ne zaman ve ne şekilde gerçekleştiğinin ayrıntılı bilgisini,
5. Boşaltılan ceza infaz kurumlarındaki hükümlü/tutukluların hangi ceza infaz kurumlarına sevkinin gerçekleştirildiğini,
6. Olaylarla ilgili olarak Adalet Bakanlığı Müfettişlerinin hazırladığı raporları,
7. Cezaevi İzleme Kurulları’nın konu ile ilgili raporlarını,

“VAKİT GEÇİRMEDEN SAĞLIK RAPORLARI ALINSIN”

Adalet Bakanlığı’na,

“1. Deprem bölgesindeki ve/ya da buradan diğer il ceza ve infaz kurumlarına sevki yapılmış hükümlü/tutukluların, ibrazındaki güçlük gözetilerek, vekaletname zorunluluğu olmadan, şahsi avukatları ve/ya da bölge baroları ve/ya da Türkiye Barolar Birliği tarafından görevlendirilen avukatlarla görüşebilmelerini,
2. Yaralı hükümlü/tutukluların vakit geçirilmeden sağlık raporlarının aldırılmasını,
3. Yaralı hükümlü/tutukluların bir an önce avukatlarının bulunduğu bir ortamda ifadelerinin, varsa şikayetlerinin alınmasını,
4. Ölümlü ve yaralamalı olayların kamera görüntülerinin; ölen ve yaralıların açık kimliklerinin; otopsi ve yaralanmaya ilişkin hekim raporlarının; soruşturma kapsamında alınan tüm ifadelerin; velhasıl tüm soruşturma evrakının bir örneğinin ilgili Başsavcılıklara talimat vererek, ibrazındaki güçlük nedeniyle vekaletname zorunluluğu olmadan, şahsi avukatları ve/ya da bölge baroları ve/ya da Türkiye Barolar Birliği tarafından görevlendirilen avukatlara verilmesini, sorumlular hakkında hukuki ve idari soruşturmaların etkili bir şekilde yürütülmesini sağlamalıdır.”