8. Yargı Paketi Meclis’ten geçti: Düzenlemeyle neler değişiyor?
Kamuoyunda “8. Yargı Paketi” olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Yeni yargı paketiyle birçok alanda düzenlemeler getirildi. Buna göre ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme’ fiili müstakil bir suç sayılacak; bu fiili gerçekleştiren kişi hem işlediği suç hem de örgüt adına suç işlediği için ayrı ayrı cezalandırılacak.
Devlet güvenliğine ve anayasal düzene karşı işlenen suçlar bakımından, silahlı örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi ayrıca 5 yıldan 10 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Yeni düzenlemenin ana hatları şöyle:
TAZMİNAT KAPSAMI GENİŞLEDİ
* Yargılanması iki yılı geçen vatandaşlar, artık tazminat talebi için AYM’de uzun süre beklemeyecek. Adalet Bakanlığı komisyonundan tazminat talep edebilecek.
*“Konutu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak” dahil adli kontrol yaptırımı uygulandıktan sonra haklarında dava açılmayanlar veya davada beraat edenler bir ay içinde devletten tazminat isteyebilecek.
MAHKÛMA ‘VASİ’ SEÇENEĞİ
*Hüküm giyme hali doğrudan kısıtlama nedeni olmaktan çıkarıldı. Cezası kesinleşen hükümlüye vasi tayin edilmesi veya kayyum atanması kendi isteğine bırakıldı.
*Mahkûmiyet nedeniyle kısıtlı kişi üzerindeki vesayet, hapis halinin sona ermesiyle kalkacak.
* Mahkemeler, iki yıla kadar olan hapis cezalarında sanık istemese de ‘hükmü açıklamayı’ erteleyebilecek.
* İnkılap kanunları aleyhine suç işleyenler bu haktan yararlanamayacak, hüküm verilecek.
‘SİLAHLI ÖRGÜT’ DETAYI
* Örgüte üye olmamakla birlikte “örgüt adına suç işleme” eylemi müstakil suç olarak düzenlendi. Bu hüküm sadece silahlı örgütler hakkında uygulanacak. Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, 2.5 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
* Eylem, “devletin güvenliği ile anayasal düzene karşı” ise ceza 5 ila 10 yıl hapis olacak. Suçun niteliğine göre cezalar yarıya indirilebilecek. Örgüt adına suç işleyen kişi, hem işlediği suçtan hem de örgüt adına suç işleme eyleminden ayrı ayrı cezalandırılacak.
KİŞİSEL VERİNİN İŞLENMESİ
* Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler, açık rızanın dışında, “kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetleri, sağlık finansmanı, yönetimi ve planlanması amacıyla” alınabilecek. Bu yetkiyi, “sır saklama yükümlüsü kişiler ile yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar” kullanabilecek.
* Siyasi, felsefi, dini veya sendikal amaçlarla kurulan vakıf, dernek veya oluşumlar da özel verileri işleyebilecek.
İSTİNAFTA SÜRE DEĞİŞTİ
* İstinaf ve temyiz başvuru süreleri değiştirildi. İstinaf istemi, hükmün gerekçesiyle birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren iki hafta içinde yapılabilecek.
*Cumhuriyet savcısının istinaf gerekçelerine karşı yanıt süresi de iki hafta oldu.
*İcra ve iflas işlemlerinde tasdik veya ret kararına karşı borçlu ve alacaklılar, tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde istinafa başvurabilecek.
BİR GÜNLÜK HAPİS 500 TL
*Toplamda kesilecek adli para cezasının alt sınırı 2 bin 500 liraya, üst sınırı 500 bin liraya çıkarıldı. Ağır para cezasından dönüştürülen adli para cezasının ödenmemesi halinde hapis süresinin belirlenmesinde bir gün karşılığı olarak 500 lira esas alınacak. (Hürriyet / Bülent Sarıoğlu)
